THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN GIẢNG GIẢI
Chủ giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Giảng từ ngày 11/05/1999 đến 20/04/2000
Giảng tại Singapore, Australia, Hồng Kông.
Tổng cộng 195 Tập (AMTB)
Chuyển ngữ: Ban biên dịch Tịnh Không Pháp Ngữ
Giám định biên dịch: Vọng Tây Cư Sĩ
Mã AMTB: 19-012-0001 đến 19-012-0195
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN – Tập 76/195 (40A – bộ 128 đĩa)
Các vị đồng học, xin chào mọi người.
Hôm nay chúng ta xem tiếp đoạn thứ 31 của Cảm Ứng Thiên: “Thọ sủng nhược kinh” (được sủng ái mà lo sợ).
Câu này nói về “vô si”, cùng hai câu phía trước liên kết lại thì ba câu này chính là ba thiện căn mà nhà Phật đã nói. Ý nghĩa của câu nói này rất sâu, thật không dễ gì thể hội được.
“Vinh sủng”, người hiện tại gọi là vinh dự. Người khác cho chúng ta cái danh dự, chúng ta chính mình phải nghĩ xem, cái vinh dự này nên có hay không? Nếu như không nên có được mà lại có được thì nhất định không phải là việc tốt. Lão Tử đã nói: “Họa là chỗ dựa của phúc, phúc là nơi ẩn náu của mối họa”. Lời nói này rất có đạo lý. Cho dù vinh dự này đáng nên có thì cũng phải hết sức khiêm tốn, nếu không mà nói thì sẽ rước lấy họa hại. Họa hại gì vậy? Nếu các vị bình tâm quán sát thì không khó thấy được, những sự đố kỵ chướng ngại quá nhiều. Nếu bạn làm việc tốt, bạn là người tốt, xã hội các nơi biểu dương bạn, nhưng rất nhiều người xem thấy trong lòng không phục, nhất là thời đại này. Vào thời xưa, lòng người thuần hậu, nói cách khác, người đố kỵ ít, không phải không có. Người hiện đại đã hoàn toàn không có duyên phận để tiếp nhận giáo dục của Thánh Hiền. Từ nhỏ thứ họ thấy, nghe, học tập được đều là tranh danh đoạt lợi, vì vậy khi xem thấy sự vinh sủng của người khác, họ có thể cho qua được hay không? Cho nên ở thế gian hiện tại này, làm việc tốt rất khó. Làm việc tốt, bị người hủy báng, người người nhục mạ, nhưng họ vẫn có thể tồn tại. Còn làm việc tốt, mà thường được người tán dương thì sợ rằng họ sẽ không được dài lâu. Các vị thử nghĩ xem, hiện tại xã hội này có phải vậy không? Cho nên, câu nói này ngày nay chúng ta xem thấy thì cảm xúc rất là sâu sắc. Chúng ta phải hiểu đạo lý, sau khi rõ lý thì liền biết được chúng ta phải nên làm như thế nào. Bất luận làm bất cứ việc gì, càng là việc tốt to lớn thì tư thế càng phải thấp, càng hạ mình càng thấp càng tốt. Làm việc tốt, không để cho người biết thì càng tốt. Cảm Ứng Thiên nói cho chúng ta nghe về tích âm đức, âm đức chính là làm việc tốt mà không cần phải cho người biết, để cho người biết thì không phải là việc tốt nữa rồi. Thế nhưng ngày nay thông tin rất phát triển, làm được một chút việc tốt liền có một số ký giả nghe ngóng được tin tức đều đến biểu dương bạn, người khác xem thấy thì đố kỵ, chướng ngại, đến gây phiền phức. Những sự việc này chúng ta có suy nghĩ qua hay không? Việc xấu nhất định không thể làm, việc tốt thì phải nên làm. Làm việc tốt, sự việc quan trọng nhất là quyết không được cầu báo đáp, nếu có cái nhân mong cầu phước báo thì không những phước không thể có, mà ngược lại còn có họa hại. Vào thời xưa có, hiện tại thì càng nhiều. Nói như vậy thì có nên đi làm việc tốt hay không? Xin nói với các vị, việc tốt phải nên làm, nhất định phải làm. Vì ai mà làm? Vì chúng sanh mà làm, mong cầu xã hội an định, thế giới hòa bình, quyết định không phải vì chính mình mà làm.
Hôm qua tôi xem xong băng ghi hình của cư sĩ Tề. Bà kể những sự việc có thật gần đây nhất, một người vào ban đêm kéo một chiếc xe với năm người ở trên, năm người này không phải là người mà là năm con quỷ, kéo đến cửa nhà của một người nọ, họ liền bước vào, là đi đầu thai, đầu thai vào bụng heo, heo nhà người đó sanh ra năm con heo con. Việc này chứng tỏ sáu cõi luân hồi là thật, không phải là giả. Những sự việc này rất nhiều. Lần trước cư sĩ Lôi ở Hong Kong cũng đã nói cho chúng ta nghe sáu cõi luân hồi là thật, đích thân ông đã trải qua, ông đã kể với chúng tôi, chúng tôi cũng đã dùng máy ghi hình để ghi lại. Các vị cũng thường xem thấy những sự việc này, nghe qua sự việc này rồi, đây không phải là giả, không phải mê tín, thế nên vấn đề là tầm nhìn của chúng ta phải xa một chút. Chúng ta đời sau đi đến cõi nào, có biến thành heo hay không, có thể biến thành độc xà, mãnh thú hay không? Sau khi chết thì đi đến nơi nào, đều ở trong một niệm. Phật nói với chúng ta, một niệm sau cùng quyết định bạn sẽ đi đến cõi nào.
Phật Bồ-tát, Tổ sư Đại đức khuyên chúng ta niệm Phật. Đó là việc tốt. Nhưng niệm Phật có thể vãng sanh hay không, quyết định là ở một niệm sau cùng, một niệm sau cùng là niệm Phật, vậy thì chắc chắn vãng sanh. Nếu một niệm sau cùng mà thay đổi, có một việc không vui, quên đi Phật hiệu, khởi lên một niệm tâm sân hận thì đi vào ba cõi ác; một niệm tâm tham ái thì có lẽ bạn sẽ đi đến ba đường lành, do bạn tham ái phú quý trời người. Quyết định ở một niệm sau cùng. Do đó, chúng ta là người học Phật thì phải biết rằng sức tín tâm và nguyện lực phải mạnh. Bất luận là thuận cảnh hay nghịch cảnh, vĩnh viễn không thay đổi thì chúng ta mới đạt đến được mục tiêu mong cầu của chính mình. Vì vậy việc đoạn ác tu thiện, tích công bồi đức, chúng ta thường nói là dùng những công đức này hồi hướng Tịnh Độ, hồi hướng Bồ-đề, hồi hướng cho chúng sanh, không vì chính mình. Chúng ta ngay đời này tiếp nhận kiết hung họa phước cũng không hề gì, tâm địa thản nhiên, không để ở trong lòng, thế nhưng nhất định phải đoạn ác tu thiện, nhất định phải tích công bồi đức, tuân theo giáo huấn của Phật Bồ-tát mà làm là chính xác. Tâm lượng nhất định phải mở rộng.
Các vị phải nên biết, hết thảy tội nghiệp là từ chỗ nào mà ra? Từ tâm lượng quá nhỏ mà ra, không dung chứa được người khác. Không dung chứa được ý kiến của người, vậy thì sai rồi. Nhất định phải học Phật Bồ-tát, Phật Bồ-tát chính mình không có ý kiến, cho nên có thể dung nạp tất cả ý kiến của chúng sanh. Phật Bồ-tát không có ý kiến nên Phật Bồ-tát dung nạp được tất cả ý kiến của chúng sanh. Chúng ta làm sao mà biết được vậy? Chúng ta thấy Phật Bồ-tát đã thuyết rất nhiều loại Kinh, đó chính là dung nạp ý kiến của người. Kinh pháp mà Phật đã nói, chính là sự phản ứng khi nghe ý kiến của người khác. Phản ứng của Ngài là trí huệ chân thật, trí huệ cứu cánh, trí huệ viên mãn, cho nên có thể khiến cho chúng sanh sau khi nghe rồi liền khai ngộ, liền chứng quả. Tuy là khai ngộ, là chứng quả, nhưng chỉ thay đổi cách nghĩ cách nhìn của chúng sanh đối với vũ trụ nhân sanh, tuyệt nhiên không thay đổi đời sống của họ, tuyệt nhiên không thay đổi thói quen, không hề thay đổi phương thức đời sống mà họ vốn tôn sùng, phong tục tập quán của họ không hề thay đổi. Vậy thay đổi điều gì của chúng sanh? Giúp đỡ chúng sanh phá mê khai ngộ, đây là Phật pháp, đây là giáo học của Phật pháp. Cho nên Phật pháp có thể khiến tất cả chúng sanh hoan hỉ tin nhận, nguyên nhân chính là ngay chỗ này. Tóm lại là để hiện tiền chúng ta có thể được thọ dụng; nếu nói quá cao siêu, quá huyền diệu thì chúng ta không có được thọ dụng, lời nói này gọi là lời thừa, vậy thì Phật không nói.
Giáo học thấp nhất, thọ dụng thiết thực nhất mà Phật nói với chúng ta là phải buông xả ý nghĩ của chính mình. Việc này trong Kinh Phật nói rất rõ ràng, sau khi chứng được quả A-la-hán mới có thể tin tưởng vào ý kiến của chính mình. Chúng ta nghĩ xem, vì sao vậy? A-la-hán là chánh giác, khi chưa chứng được A-la-hán, tuy bạn thông minh, có trí tuệ, nhưng trong Phật pháp thì gọi là thế trí biện thông. Các vị phải nên biết, thế trí biện thông là một trong tám nạn, đó là nạn gì vậy? Sở tri chướng. Tại sao trí huệ của A-la-hán được xem là trí huệ chân thật, có thể tin tưởng chính mình? A-la-hán đã làm đến “vô ngã”, cho nên có thể tin tưởng chính mình. Chúng ta ngày nay khởi tâm động niệm đều có ngã, mà có ngã thì đương nhiên ý niệm của bạn vừa khởi, bất tri bất giác, cho dù bạn hữu ý hay vô ý, chắc chắn là nó có phù hợp với lợi ích của ta hay không? Hữu ý hay vô ý thì cái thứ này vẫn đang làm chủ bạn. Cái gì là ta? Kinh điển Pháp Tướng Duy Thức nói, Mạt-na thức (thức thứ bảy) chấp trước kiến phần của A-lại-da thức (thức thứ tám) cho rằng đó là ta. Tướng tông giải thích càng rõ ràng hơn: “Tứ đại phiền não thường tương tùy” (Bốn phiền não lớn thường nương theo nhau). Cái gì là ta? Si là ta, ngu si. Kiến là ta. Kiến là gì? Là thành kiến, cách nghĩ của ta, cách nhìn của ta. Nhà triết học phương Tây nói: “Tôi tư duy nên tôi tồn tại“. Các vị nghĩ xem, đây không phải là ngã kiến hay sao? Họ nói không hề sai. Tướng tông nói “ngã” là gì? “Ngã” là ngã kiến, cùng với phương Tây nói là cùng một ý nghĩa. Họ chỉ nói một cái, Phật nói bốn cái: “ngã si, ngã kiến, ngã mạn, ngã ái”. Mạn là sân nhuế, ái là tham ái. Những gì là ta? “Tham sân si” là ta, “thành kiến” là ta. Bạn có những thứ này thì tư tưởng kiến giải của bạn liền sẽ không chính xác. A-la-hán không có, A-la-hán đã đoạn bốn phiền não lớn này rồi. Các vị phải biết, Tu-đà-hoàn đã đoạn “ngã kiến” rồi. “Ngã kiến” là thuộc về kiến hoặc, “ngã si, ngã mạn, ngã ái” là thuộc về tư hoặc, trong Kinh đã nói rõ ràng như vậy. Cho nên Phật pháp nói tiêu chuẩn của “tà chánh” là chánh giác, tiêu chuẩn của chánh giác là phải đoạn hết bốn loại phiền não này. Chư Phật Như Lai, Pháp Thân Đại Sĩ là “tâm bao thái hư, lượng châu pháp giới“, lượng lớn phước lớn, chúng ta phải hiểu đạo lý này.
Vinh quang không dễ gì có. Người thế gian thấy việc lợi mọi người đều muốn tranh giành. Người có trí huệ, người thông minh luôn nghĩ mọi biện pháp để né tránh, chúng ta nhất định phải nên biết điều này. Trong chú giải dẫn dụng một câu chuyện “Chu Thành Vương Phong Bá Cầm làm vua nước Lỗ”. Chu Công có những câu nói đã khai thông cho chúng ta, mấy câu nói của ông được trích lục ở chỗ này, đáng để chúng ta học tập.
NHỮNG LỜI KHAI ĐẠO CỦA CHU CÔNG
Ông nói: “Con đừng vì có nước Lỗ mà kiêu ngạo với kẻ khác“. Vào lúc đó văn hóa của nước Lỗ rất thịnh. Chu Công là một đại thánh nhân mà Khổng Lão Phu Tử cả đời rất kính ngưỡng, rất khâm phục. Khổng Tử là người nước Lỗ. Khi đó trình độ văn hóa của nước Lỗ rất cao, bạn nhất định không nên cho rằng bạn là người nước Lỗ mà kiêu mạn, luôn là răn dạy họ. Chu Công nói: “Ta nghe nói, người đức hạnh rộng lớn, hễ giữ lòng cung kính thì sẽ được vinh hiển“. Chúng ta hãy suy nghĩ đạo lý này: Người chân thật có đức, có hạnh. Thế nào là “Đức”? Chúng tôi đã tổng kết việc tu học Phật pháp, đã viết ra 20 chữ, tôi tin tưởng mọi người đều nhớ rất rõ ràng. “Chân Thành, Thanh Tịnh, Bình Đẳng, Chánh Giác, Từ Bi” đó là “Đức”, trong tâm thường có mười chữ này, đây là “Đức”. “Hạnh” là gì? “Nhìn Thấu, Buông Xả, Tự Tại, Tùy Duyên, Niệm Phật” là “Hạnh”. Người chân thật có đức có hạnh thì biểu hiện ra bên ngoài là cung kính, đối đãi với tất cả chúng sanh đều là cung kính thì con người này chân thật là vinh hiển. Chúng ta thử suy nghĩ câu nói này, Khổng Lão Phu Tử đã làm được. Học trò tán thán đức hạnh của Phu Tử là “ôn-lương-cung-kiệm-nhượng”. Phu Tử cung kính đối với người, cho dù là người nào, quyết không dám khinh mạn một người, nên đã thành tựu đức hạnh của Ngài, ngàn năm vạn đời, người đời sau đều đem vinh quang quy về Phu Tử.
Câu thứ hai: “Đất đai rộng rãi, giàu có, giữ đức tánh tiết kiệm thì sẽ an ổn“. Vào thời xưa, đối với quốc gia, đối với nhân dân có công, phong thưởng thì phong thưởng đất đai. Ngày nay chúng ta gọi nó là tài sản, bạn có tiền tài rất lớn, rất nhiều tài sản, bạn có thể “thủ chi dĩ kiệm”, tiết kiệm thì bạn mới có thể đạt được bình an. Nếu bạn có tiền tài, đời sống của bạn xa xỉ thì họa hại liền đến. Ở Trung Quốc có một người rất nổi tiếng là Thạch Sùng, là đại phú đại quý, đời sống hưởng thụ xa xỉ vô cùng, đến sau cùng thân bại danh liệt, ông bị giết hại, tài sản bị lấy mất hết. Cho nên chúng ta phải nên tiết kiệm.
Tiền tài là từ nơi đâu mà có? Do quá khứ và trong đời nay đã bố thí tài mà có. Ngày xưa chúng ta thường thờ cúng Thần Tài. Thần Tài là ai vậy? Phạm Lãi. Hiện tại nghe nói thờ Thần tài đã đổi thờ sang thờ Quan Công, không biết ai đã đổi ông ấy? Việc này không có đạo lý. Quan Công là nói đến nghĩa khí, trung nghĩa, đây là danh đúng với thực, chưa hề nghe nói qua ông từng làm kinh tế, không hề nghe nói qua là Quan Công đã từng làm bộ trưởng tài chánh, hay bộ trưởng kinh tế, chúng ta chưa hề nghe nói qua năng lực làm kinh tế của ông. Bạn xem qua lịch sử, Phạm Lãi giúp đỡ Việt Vương Câu Tiễn đánh bại nước Ngô. Ông biết được con người của Việt Vương là chỉ có thể cùng hoạn nạn, không thể cùng phú quý. Ông một lòng trung vì nước. không vì chính mình. Sau khi quốc gia được phục hưng, ông biết mình không thể từ chức được, Việt Vương sẽ không đồng ý, nên ông lén trốn đi, thay tên đổi họ, ra đi làm kinh tế, buôn bán. Không bao lâu thì ông phát tài to. Sau khi phát tài, ông đem tài vật có được, thảy đều bố thí hết, cứu tế người bần khổ. Sau đó từ buôn bán nhỏ lại từ từ làm lên. “Ba lần phát tài, ba lần đều đem phân chia hết”, đời sống của chính mình thì tiết kiệm, giúp đỡ xã hội, cho nên đời sau chúng ta biết được ông là người quản lý tài chính thành công, là tấm gương tốt của xã hội, cho nên đã thờ cúng tôn ông làm Thần tài. Ý đó muốn nói, các vị muốn phát tài thì phải học tập Thần tài, học tập Phạm Lãi. Phát tài không phải vì chính mình hưởng thụ, mà phát tài là vì cứu tế người nghèo khổ của xã hội, cho nên tiền tài này đáng có, có ý nghĩa, có giá trị. Nếu phát tài là để cá nhân hưởng thụ, để người cả nhà hưởng thụ, cho một nhóm nhỏ người hưởng thụ thì chắc chắn là sai lầm, nó sẽ mang đến tai nạn.
Phía sau nói: “Bổng lộc và địa vị cao quý, vẻ vang, hãy giữ lòng khiêm tốn thì sẽ phú quý“. Lộc vị tôn vinh nghĩa là bạn làm được quan lớn, địa vị cao. Càng là quan cao, nhiều bổng lộc thì càng khiêm nhường, không dám ở trên người, tự hạ mình mà tôn người thì bạn chân thật là một quý nhân, phú quý của bạn sẽ không mất đi. Những giáo huấn này là giáo huấn chân thật.
“Dân đông, quân mạnh, hãy giữ lòng kiêng sợ thì sẽ thường chiến thắng“. Đây là nói vũ lực quân đội của quốc gia, tuy là rất mạnh mẽ, nhưng thường hay có tâm lo sợ, đây là thắng lợi chân thật. Nếu muốn lấy sự mạnh mẽ này đi khắp nơi ức hiếp người khác, đi khắp nơi áp bức người khác thì sau cùng sẽ bị hủy diệt, cho nên có câu “kiêu binh tất bại”. Việc này ở trên lịch sử chúng ta xem thấy có rất nhiều. Trong thế gian hiện tại này, chúng ta cũng thấy được rất rõ ràng, rất tường tận.
Phía sau nói:“Thông minh, sáng trí, hãy giữ thái độ như kẻ ngu thì sẽ được lợi ích. Học rộng, nhớ nhiều, hãy giữ thái độ như kẻ hiểu biết nông cạn thì [kiến thức] sẽ càng rộng thêm“. Chu Công dạy Bá Cầm sáu sự việc này, lời dạy vàng ngọc, đây là thực tiễn cho câu “được sủng ái phải nên sợ”; chân thật hiểu được làm thế nào để đối nhân xử thế tiếp vật, làm thế nào để có thể giữ được hết thảy công danh phú quý của chính mình, điều này đáng để chúng ta học tập.
Chúng ta hoằng pháp lợi sanh, chắc chắn không vì chính mình, mà vì tất cả phước lợi của chúng sanh, vì cả thảy thế giới hòa bình hạnh phúc. Các vị phải nên biết, một quốc gia giàu mạnh mà các quốc gia chung quanh không giàu mạnh, người xưa chúng ta có câu nói: “Một nhà no ấm, ngàn nhà oán”, đây là chân tướng sự thật. Mọi người đều tốt thì cái tốt này của chúng ta là thật. Một người tốt còn mọi người đều không tốt thì tai nạn liền đến. Bạn đối địch với mọi người, bị người đố kỵ, bị người sân hận, bạn còn có những ngày tháng tốt đẹp nữa hay sao? Cho nên phải giúp đỡ tất cả chủng tộc khác nhau, giúp đỡ tất cả các tôn giáo khác nhau, giúp đỡ tất cả người khổ nạn của thế gian thì mọi người mới có thể có đời sống hạnh phúc mỹ mãn chân thật. Đây là lời dạy bảo của cổ Thánh tiên Hiền. Chỉ có “không vì chính mình” thì mới chân thật là tích công bồi đức, có chút tư tâm xen tạp trong đó thì công đức của bạn đã bị phá hoại hết rồi. Việc này chúng ta phải nên ghi nhớ.