Thái Thượng Cảm Ứng Thiên – Tập 167/195

THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN –  Tập 167/195 (109B – bộ 128 đĩa)

Các vị đồng học, xin mời xem tiếp hai câu phía sau của đoạn 97 trong Thái Thượng Cảm Ứng Thiên:

 “Thí dữ hậu hối. Giả tá bất hoàn” (Cho rồi lại hối, vay mượn không trả). Từ phần này về sau thuộc về “điều ác do bất nhân”.

Ttrước tiên chúng ta đọc qua chú giải một lần, chú giải nói rất hay: “Kẻ đã thí xả rồi sau đó hối hận, xét đến thuở đầu, rốt cuộc là chẳng do chân tâm thích làm lành; bất quá là nhất thời cao hứng cầu danh, mong được phước đó thôi. Chỗ khởi nguồn đã trật, sao không hối hận về sau cho được? Nếu là chân tâm thí xả, ta và người đều không, chắc chắn sẽ chẳng đến nỗi này. Do vậy, người làm lành chẳng thể không dốc sức biện định nơi một niệm vừa mới chớm nảy”. Phía sau còn đưa ra một số công án nhân duyên, chúng ta hãy tỉ mỉ xem xét phần chú giải này. Việc bố thí rồi mà hối hận thì hiện tượng này rất phổ biến, thậm chí là bản thân chúng tôi cũng có, đích thực là giống như trong sách đã nói, việc bố thí này không phải là thật lòng, không có thành ý, không phải là hoan hỉ bố thí, mà do miễn cưỡng, đa số là do muốn giữ thể diện, hoặc là do người khác thỉnh mời, nhất thời không thể nào không làm. Sau khi bố thí rồi thì hối hận, vậy có được quả báo hay không? Phật ở trong kinh nói với chúng ta, phàm là việc bố thí thì nhất định có quả báo, cho dù đó là miễn cưỡng, dù sau khi bố thí mà hối hận thì vẫn có quả báo. Nếu  bố thí tài, bạn vẫn được tài phú. Bạn xem thế gian chúng ta có một số người phát tài, một số người thì tiền tài đến một cách vui sướng, không phải lo nghĩ mà họ kiếm được rất nhiều tiền, không cần phải bận tâm. Thế nhưng vẫn có một số người kiếm tiền rất vất vả, đây là nguyên nhân gì? Trong kinh Phật đã nói với chúng ta, khi họ bố thí, nếu bố thí một cách vui sướng, hoan hỉ thì tương lai họ được tài phú cũng được một cách vui sướng, không phải tốn công tốn sức. Nếu khi bố thí, là do người khác mời thỉnh, họ bố thí một cách miễn cưỡng, sau khi bố thí lại còn hối hận, vậy khi họ được tài phú thì cũng có được một cách vất vả, gian nan, không được dễ dàng, nhưng họ vẫn có được. Từ đây có thể thấy, việc bố thí phước nhất định là không uổng công, chúng ta hiểu rõ đạo lý này, Phật nói với chúng ta là lời chân thật.

Chúng sanh trong lục đạo niệm niệm mong cầu không gì ngoài tài phú, thông minh trí huệ, khỏe mạnh sống lâu, đều không nằm ngoài ba điều này. Ba điều này là dục vọng căn bản, hết thảy chúng sanh đều có, có cách nào để được mãn nguyện hay không? Ngạn ngữ thường nói “việc không như ý thường đến tám, chín phần”. Từ đây có thể thấy, trong mười người thì có đến tám, chín người không thể được mãn nguyện. Chân thực mà nói, một phần mười có thể được mãn nguyện thì đã rất nhiều rồi, trên thực tế thì không chỉ tám, chín phần mười, e rằng là trong 100 người, trong 1000 người, khó có một người được xứng tâm vừa ý. Đây là do nguyên nhân gì? Người thế gian không biết, họ không hiểu được nguyên nhân. Hiểu được nguyên nhân thì sự việc đã dễ dàng rồi, là do không biết nguyên nhân, nhìn thấy người khác được, tự mình cũng muốn được, người khác dùng phương pháp gì để có được thì họ cũng muốn dùng phương pháp đó, nhưng người khác có được thành công còn họ thì thất bại. Từ đây mà biết, hết thảy những cách thức phương pháp trong nhà Phật nói đó chỉ là tăng thượng duyên mà thôi. Nếu trong mạng của bạn không có tài phú, bất luận là dùng phương thức gì, bất luận là dùng thủ đoạn gì thì cũng uổng công vô ích, bạn sẽ không đạt  được. Nếu trong mạng có, bất luận là bạn dùng phương thức gì, bất luận dùng cách thức nào thì cũng sẽ dễ dàng có được. Cho nên có câu nói “trong mạng có thì sẽ có, trong mạng không có thì đừng nên cưỡng cầu”, huống hồ là quả báo tự có thời tiết nhân duyên của nó. Có người từ thời thiếu niên đã đạt được phước báo rồi, cha mẹ chính là tăng thượng duyên của họ, họ được hưởng phước. Đến khi trung niên, đến khi họ tự mình phải chủ trì gia đình thì thất bại thảm hại, nhếch nhác thảm thương. Loại người như vậy trong xã hội chúng ta nhìn thấy rất nhiều. Đây là do phước báo của họ đã hưởng hết khi còn trẻ, không còn dư phước, đã hưởng hết rồi. Loại người này rất đáng thương, cảnh già thê lương, khi trẻ chỉ hưởng phước mà không biết vun bồi phước. Một số người đến tuổi trung niên thì phước lớn,  họ vẫn còn một chút dư phước, vẫn có thể duy trì đến những năm cuối đời, nếu không minh bạch những đại đạo lý này, khi phát đạt không biết tu phước, xem rẻ phước báo của chính mình, vui chơi trụy lạc, bỏ bê nhiệm vụ thì phước báo sẽ rất nhanh mà tiêu tan hết, cuối đời vẫn phải chịu khổ. Loại người như vậy trong xã hội ngày nay cũng rất nhiều, chúng ta đều nhìn thấy rồi. Khi họ 40-50 tuổi thì hoàn cảnh rất tốt, nhưng đến khi 60-70 thì vô cùng thê lương. Từ đó cho thấy, phước báo đến vào thời điểm nào thì đáng để mọi người tán thán nhất? Những năm cuối đời. Những người xem tướng đoán mạng của thế gian thường hay nói: “Anh có hậu vận tốt”. Có hậu vận là tốt rồi, vì sao vậy? Khi còn trẻ tuổi chịu khổ một chút thì có là bao, có thể lực, có thể nhẫn chịu được, những năm cuối đời có hậu vận tốt, có những người trẻ chăm lo thì đây mới thật sự là phước báo. Cho nên còn trẻ mà hưởng phước báo thì không phải là phước báo chân thật, tuổi trung niên hưởng phước cũng không phải là phước báo chân thật, phải xem người đó cuối đời có phước hay không? Đây là thời tiết nhân duyên, người chân thực hiểu được đạo lý này thì sẽ đem phước báo của chính mình để dành đến cuối đời mới hưởng. Đương nhiên thời trẻ bạn không biết, không hiểu chuyện, đến tuổi trung niên thì hiểu chuyện rồi, phước báo của chính mình hiện tiền thì không hưởng thụ nữa, đem giúp đỡ xã hội, giúp đỡ những người khổ nạn của thế gian, tự mình có phước đều đem cho họ hưởng thì phước báo như vậy sẽ được lưu lại đến cuối đời. Người thông minh thì mới hiểu, người có trí huệ thì mới hiểu đạo lý này, cuối đời sẽ có phước báo hưởng không hết. Cho nên khi bố thí nhất định là không hối hận, khi bố thí thì hoan hỷ vui sướng mà bố thí, tương lai đến khi bạn thọ nhận phước thì hết thảy đều thuận lợi, hết thảy không chướng ngại, cho nên phải thật tâm mà bố thí.

Thực sự mà nói cuộc đời này của tôi vô cùng may mắn. Trong đời quá khứ tôi không có tu phước, có tu được một chút huệ, trong kinh Phật nói “tu huệ không tu phước, La-hán ôm bình bát không”. Nửa đời trước của tôi đời sống vật chất vô cùng gian khổ, thời thiếu niên không có phước báo, thời thanh niên, trung niên cũng không có phước báo. Một chút phước báo cuối đời này của tôi không phải là tu được trong đời trước, đời trước đích thực là không tu phước, cuối đời có được chút phước báo này là do sau khi học Phật biết được đạo lý mới tu. Sau khi tu thì thật sự có hiệu quả, phương pháp này là Chương Gia Đại sư dạy cho tôi. Bố thí, lúc bắt đầu bố thí cảm thấy đau khổ, cũng không dễ chịu lắm, dần dần đã tập thành một thói quen, đại khái cũng hết 20 năm thì việc bố thí mới sanh tâm hoan hỉ, mới không còn một chút miễn cưỡng nào nữa, thật là không dễ dàng. Tập khí keo kiệt tham lam từ vô thủy kiếp đến nay thật là khó để trừ bỏ, khó mà diệt trừ, việc này đắc lực cũng là nhờ Hàn Quán Trưởng. Hàn Quán Trưởng nhìn thấy người ta cúng dường cho tôi, bà liền hỏi xin tôi rồi lập tức lấy đi hết, ép tôi không thể nào không buông xả, không thể nào không bố thí, đây là một tăng thượng duyên tốt. Nếu bà thấy tôi có tiền mà bà không hỏi xin tôi thì tiền của tôi càng ngày càng nhiều, vậy thì tâm tham của tôi sẽ tăng trưởng. Cho nên lúc bạn gặp phải nghịch thượng duyên thì vẫn là một việc tốt, không phải là việc xấu. Lúc đó tôi không hài lòng đối với bà nhưng hiện tại  thì lại vô cùng cảm ơn, biết được bà đã thay tôi làm một việc tốt, tham sân si mạn cũng từ đây mà nhổ trừ.

Bố thí nếu không so tính suy nghĩ đến sự hồi báo thì phước báo này càng lớn hơn, nếu mong cầu quả báo thì phước báo sẽ nhỏ lại. Việc bố thí của bạn, đến khi bạn nhận được thì cho và nhận là bằng nhau, nếu khi bố thí mà hoàn toàn không có ý niệm mong cầu quả báo thì quả báo có được sẽ vượt hơn những gì bạn đã bố thí rất nhiều. Đây là đạo lý gì? Hữu tâm bố thí thì quả báo của bạn là có phạm vi, ý niệm của bạn chính là giới hạn, cho nên phước báo cũng có hạn. Vô tâm, tức là không có ý niệm bố thí, tâm lượng của bạn bằng với hư không pháp giới thì phước đức không thể đo lường. Phật ở trong kinh Đại Thừa, đặc biệt là Kinh Bát Nhã đã nói rất nhiều về điều này.

Câu thứ hai là “vay mượn không trả”. Đây là nói chúng ta mượn đồ của người khác, sau khi mượn xong thì sao? Sau khi mượn rồi thì không trả, đây là thuộc về hành vi trộm cắp, chưa được sự đồng ý của người khác mà chiếm làm của riêng thì đều thuộc về trộm cắp. Quả báo của trộm cắp là gì? Nghèo khổ, bạn trộm cắp tài vật của người, tương lai quả báo là bạn thiếu thốn tài vật, đời sống vật chất của bạn sẽ trải qua rất vất vả. Bạn trộm cắp pháp thì bị quả báo ngu si. Nghiệp nhân quả báo tơ hào chẳng sai, chúng ta phải nên biết, cho nên trong hết thảy hành vi chính mình phải lập tức nghĩ đến đạo lý và cảm ứng của nhân quả thì chúng ta sẽ biết được làm thế nào xử sự đối người tiếp vật. Ở trên nhân mà bạn làm được thật viên mãn thì quả báo của bạn làm gì mà không thiện. Trồng thiện nhân được thiện quả. Thế Tôn vì chúng ta giảng Thập Thiện Nghiệp Đạo Kinh, bạn xem trong kinh đã nói, bạn tu thiện thì bạn được quả báo như thế nào, bạn tạo tác bất thiện thì quả báo tương phản vừa vặn ra sao. Bạn dùng thiện tâm đối đãi với người thì người khác cũng dùng thiện hạnh để hồi báo chúng ta, chúng ta dùng ác ngữ với người, người ta cũng dùng ác ngữ để hồi báo lại chúng ta. Từ đó có thể biết, ác ý với người thì trên thực tế là ác ý với chính mình, thiện ý đối với người thì đó chân thật là thiện ý đối với chính mình, chúng ta thường nói “ta và người không hai”. Ở chỗ này cần phải sâu sắc ngộ nhập, hết thảy chúng sanh hư không pháp giới là chính mình, tốt với người là chân thật tốt với chính mình.

Trong phần tiểu chú có mấy câu, chúng ta phải nên ghi nhớ: “Phàm mượn vật dụng của người, phải nên chú ý quý tiếc, giữ gìn. Mượn vật dụng của người khác, nếu chẳng phải là bất đắc dĩ, đừng nên mượn. Mượn rồi dùng xong, hãy ngay lập tức trả lại”. Mấy câu nói này là chân lý, chúng ta phải ghi khắc trong tâm, nhất định không thể nào vi phạm. Ta mượn đồ của người khác, thực sự là bất đắc dĩ mới đi mượn, nếu có thể không mượn thì tốt nhất là đừng mượn. Thực bất đắc dĩ lắm thì mới đi mượn của người ta, những vật dụng mượn được thì phải yêu quý, nhất định không được làm hư hại, sau khi dùng xong thì nhanh chóng trả lại. Thế nhưng người có phẩm đức như vậy không nhiều. Khi tôi còn trẻ, đời sống của tôi vô cùng khốn khổ, tôi  không có gì cả, tôi rất thích đọc sách, để có được một chút vật chất nhỏ bé đó tôi thật sự đã phải giảm ăn giảm mặc. Vì tôi ưa thích mua sách, yêu thích đọc sách, sách của tôi tôi không cho người khác mượn. Vì sao không cho mượn? Lúc trước đã cho mượn vài lần, lúc được trả lại thì không nhận ra sách của mình nữa, cho nên về sau sách của tôi không cho người khác mượn nữa. Vào lúc đó thì tình hình là như vậy. Sau khi tiếp nhận giáo huấn của Chương Gia Đại sư, biết được phải tu bố thí, người ta mượn sách của tôi, tôi liền cho họ mượn, nếu có hư hỏng thì khi trả lại tôi sẽ tự sửa chữa. Đặc biệt là sách đóng gáy bằng chỉ, không giống với cách đóng sách của ngày nay, sách đóng bằng chỉ là loại 2 trang, nếu bị bung đứt thì tôi tự mình sửa lại. Sau khi xem xong mà lập tức trả lại thì trong quá khứ chỉ có một người là Pháp sư Thánh Nghiêm. Ở Pháp Cổ Sơn-Đài Loan, Pháp sư đã cùng thọ giới với tôi. Ông rất đáng tin, hơn nữa khi mượn sách của tôi ông giữ gìn rất tốt, ông có phẩm đức này. Những Pháp sư khác thì không thể tin tưởng, có không ít sách sau khi họ mượn rồi thì không thấy nữa. Bạn đi hỏi họ thì họ không thừa nhận, “tôi đâu có mượn của ông”, bạn nói xem thật sự là hết cách, có ai đi ghi biên nhận đâu chứ. Cũng có một số người thừa nhận, “tôi tìm không thấy nữa, không biết là nó đi đâu rồi”, thật là không biết phải làm sao, đây đều là không có trách nhiệm. Thực tại mà nói đều có mối quan hệ nhân quả.

Chúng ta thường ngày phải nên nuôi dưỡng đức hạnh tốt đẹp, chúng ta chịu giúp đỡ người khác thì người khác cũng chịu giúp đỡ chúng ta, chúng ta có thể yêu quý đồ vật của người khác, người khác cũng sẽ yêu quý đồ của chúng ta, nghiệp nhân quả báo tơ hào chẳng sai. Tuy đây là việc nhỏ trong đời sống thường ngày, nhưng có liên quan đến đức hạnh của chúng ta, có liên quan đến quả báo trong tương lai của chúng ta, đây đều là đang tạo nhân.

Được rồi, hôm nay thời gian đã đến, tôi xin giảng đến đây thôi. A Di Đà Phật!