Thái Thượng Cảm Ứng Thiên – Tập 176/195

THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN –  Tập 176/195 (115B – bộ 128 đĩa)

Các vị đồng học. Xin mời xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 106.

“Bất hòa kỳ thất. Bất kính kỳ phu.” (Bất hòa với vợ chẳng kính trọng chồng). Hai câu này là nói về vợ chồng. Vợ chồng là nhân luân căn bản. Mấy ngàn năm qua giáo huấn của cổ Thánh tiên Hiền đã đem vấn đề này làm thành việc trọng tâm. Giáo huấn của nhà Phật, nhà Nho trong lúc giảng chúng tôi cũng thường hay nhắc đến. Các Ngài dạy bảo chúng ta trên thực tế chỉ có ba việc chính. Thứ nhất là để chúng ta hiểu rõ được mối quan hệ giữa người với người. Đây chính là giáo dục luân lý. Sự việc thứ hai là dạy chúng ta hiểu rõ mối quan hệ giữa người với hoàn cảnh tự nhiên. Cũng chính là chúng ta đối diện với cuộc sống xã hội hiện thực. Việc thứ ba là dạy chúng ta hiểu rõ mối quan hệ giữa người với thiên địa quỷ thần. Mối quan hệ với cả vũ trụ. Hiểu rõ thấu triệt những việc này rồi thì đây là trí huệ chân thật. Trong nhà Phật gọi là đại triệt đại ngộ, minh tâm kiến tánh. Trong những mối quan hệ này, thì hạt nhân thật sự nằm ở vợ chồng. Cho nên trong giáo dục luân lý luân thường cho rằng vợ chồng cùng nhau sống chung trong một gian phòng, đây là phạm vi nhỏ nhất. Bên ngoài gian phòng thì là gia đình. Trong gia đình thì trên có cha mẹ, dưới có con cái, ngang hàng thì có anh chị em, đây là gia đình. Bên ngoài gia đình là xã hội, là quốc gia. Quốc gia thì trên có người lãnh đạo, có người lãnh đạo và người được lãnh đạo. Ngang hàng thì có bằng hữu, có đồng học. Đây là năm giềng mối trong xã hội. Dùng lời của người hiện nay mà nói thì hoàn toàn tự nhiên là đa nguyên văn hóa. Tuyệt đối không phải là một đơn nguyên văn hóa mà là đa nguyên. Nếu hạt nhân làm không tốt, vợ chồng bất hòa thì gia đình này có thể hòa thuận hay không, xã hội còn có thể an định không, quốc gia còn có thể thái bình không? Hết thảy đều không thể nói đến. Cho nên cái gốc của cát hung họa phước là ở đâu? Là ở trong nhà của bạn. Biết được đạo lý này thì mới hiểu được vào thời xưa nam nữ kết hôn, hôn lễ vì sao lại long trọng đến như vậy, vì sao lại rườm rà đến như vậy? Không gì ngoài việc biểu thị đây là sự việc trọng đại của cuộc đời. Cuộc đời này kết hôn không phải là chuyện riêng của hai người các bạn, mà là một việc lớn của cả nhân loại. Các vị thử suy nghĩ xem, sự hưng suy của cả gia đình, sự an nguy của xã hội, sự hưng vong của quốc gia, hòa bình và động loạn của cả thế giới thì cái gốc là ở chỗ này. Đây gọi là đại sự. Chúng ta lại xem xã hội ngày nay, ở Trung Quốc hay nước nào thì cái gốc này cũng không còn nữa rồi. Ngay cả gốc cũng nhổ mất rồi, nếu muốn xã hội không động loạn thì đây là việc không thể nào. Người xưa nói là “Gia bất gia, tắc quốc bất quốc”. Nhà không giống nhà thì nước cũng không giống nước nữa rồi. Gia đình như thế nào thì giống một gia đình vậy? Vợ chồng phải hòa thuận. Cho nên ngày trước cho dù vợ chồng có tranh luận hoặc là có việc gì đó không vui thì họ đều nghĩ đến những ảnh hưởng này sẽ rất lớn, sẽ ảnh hưởng đến sự an nguy của cả xã hội, ảnh hưởng đến họa phước của hết thảy chúng sanh. Nghĩ đến điều này thì tâm bình khí hòa, chính là cái gì cũng có thể nhẫn, cái gì cũng đều có thể nhường. Đôi bên đều có thể nhẫn, đôi bên đều có thể nhường một bước thì gia đình này liền hòa thuận.

Ngày nay đạo lý này không có người giảng, cũng không còn nghe thấy. Xã hội ngày xưa, một thế kỷ trước, cha mẹ vẫn còn dùng những đạo lý này để dạy bảo con cái. Lão sư cũng dùng đạo lý này để giảng dạy cho học trò nghe. Chúng tôi từ nhỏ vẫn còn nghe được điều này. Thế nhưng những người nhỏ hơn tôi năm tuổi thì đại khái là không được nghe nữa rồi. Người lớn hơn tôi năm tuổi thì được nghe nhiều hơn tôi, ấn tượng sâu sắc hơn tôi. Hàn Quán Trưởng của chúng ta lớn hơn tôi năm tuổi, đối với những đạo lý này bà được nghe nhiều hơn tôi. Biết được căn bản làm người, đây là luân thường đại đạo, là nền giáo học thời xưa. Có thể nói là mãi cho đến những năm cuối triều Thanh, đến thời Dân Quốc thì mới bắt đầu xem nhẹ sự việc này. Nửa thế kỷ gần đây không có người nào đề xướng vấn đề này nữa. Trong mắt họ chỉ chú trọng khoa học kỹ thuật, công thương nghiệp, làm thế nào để được giàu nhất, trên dưới đều tranh lợi. Người ở chức vị nhỏ hơn thì nhìn người ở chức vị lớn hơn, liền học tập, liền noi theo. Cho nên ngày nay người trên toàn thế giới đều đang tranh danh đoạt lợi. Việc này làm sao được chứ? Thế giới này còn có thể ở được sao?

Chúng ta có thể nói là bất hạnh nên mới sinh vào thời đại này, phải nhận chịu hết mọi sự giày vò. Nhưng cũng có thể nói là chúng ta may mắn mới được sinh vào thời đại này. Tận tâm tận lực vì chánh pháp làm một chút việc tốt, rốt cuộc có thể làm được bao nhiêu thì không cần phải để ý, “chỉ lo việc cày bừa không cần lo việc thu hoạch”. Thậm chí như cổ Thánh tiên Hiền đã nói: “Biết không thể làm mà vẫn cứ làm”. Đây là Bồ-tát, đây là đại từ đại bi, đây chân thật là sự nghiệp cứu thế. Cho dù chúng ta trong đời hiện tại không nhìn thấy được quả báo thì quả báo của chúng ta là ở trong đời sau, là ở kiếp sau. Việc cày bừa gieo cấy này cũng như Phật đã nói là “trồng xuống hạt giống Bồ-đề cho chúng sanh”. Hạt giống này sẽ không bị tiêu mất ở trong A-lại-da thức của họ. Sau khi họ thọ nhận hết khổ nạn, nghiệp chướng được tiêu trừ rồi thì hạt giống thiện căn này sẽ phát triển. Ngạn ngữ thường nói “phong thủy xoay vòng”. Đây là đại phong thủy, đại chuyển biến. Người thông thường hay nói là 1000 năm chuyển biến một lần. Người Trung Quốc nói 30 năm chuyển biến một lần, đó là chuyển biến nhỏ. Thế kỷ này là đại thế kỷ, đây là một sự đại chuyển biến. Chúng ta may mắn có được thân người, được nghe Phật pháp, còn có thể được nghe đạo lý này. Đây là một việc thật hiếm có, thật không dễ dàng.

Trong phần chú giải đoạn vừa mở đầu nói: “Vợ chồng hòa thuận, sau đó gia đạo sẽ hưng thịnh”. Câu nói này là chân lý vĩnh hằng bất biến. Đạo lý này dùng vào bất kỳ chỗ nào cũng đều chính xác, đều chuẩn xác. Trong đoàn thể nhỏ mà trên dưới đều có thể hòa mục thì đoàn thể này hưng vượng rồi. Rất nhiều đồng tham đạo hữu của chúng ta từ các nơi trên thế giới đến Singapore này tham học, nhìn thấy Cư Sĩ Lâm, các vị xem có nhiều người như vậy mà trên dưới đều hòa mục vui vẻ, không có tranh luận, không có cãi vã, không đánh nhau, thật đáng ngưỡng mộ. Họ đều hướng về Lý hội trưởng thỉnh giáo: “Các vị làm sao có thể được tốt như vậy?”. Việc này đáng để chúng ta sâu sắc suy nghĩ, đáng để chúng ta phản tỉnh. Có thể làm được đến thành tích này có hai nhân tố. Người làm lãnh đạo đại công vô tư. Đây là một nhân tố quan trọng. Nhân tố thứ hai là đạo tràng này ngày ngày đều giảng kinh. Mọi người không thể hiểu những đạo lý sâu sắc nhưng những đạo lý nông cạn này thì có thể hiểu. Hai nhân tố này vô cùng quan trọng.

Con người mà có tư tâm thì nghiệp xấu ác sẽ sanh, thói hư tật xấu gì cũng đều sanh ra. Con người mà không hiếu học thì nhất định là từ sáng đến tối đều khởi vọng tưởng. Mỗi người khởi vọng tưởng đều không như nhau, có sự tranh luận thì sẽ có mâu thuẫn, sẽ có xung đột. Làm sao có thể chung sống hòa mục? Chúng ta là phàm phu, mỗi ngày đọc kinh nghiên cứu thảo luận, mục đích thiển cận nhất chính là xây dựng nhận thức chung, tiêu trừ vọng tưởng tạp niệm của chúng ta. Sau khi dần dần thâm nhập thì tự nhiên sẽ có thể buông bỏ được vọng tưởng phân biệt chấp trước của chính mình, tùy thuận theo giáo huấn của Phật Bồ-tát. Xây dựng nhận thức chung như vậy thì đoàn thể này mới có thể chung sống hòa mục. Chúng tôi đã làm đủ hay chưa? Vẫn làm chưa đủ, chỉ là tốt hơn so với những nơi khác một chút. Thế nhưng nếu so sánh chúng tôi với cổ Đại đức thì chúng tôi vẫn còn kém quá xa. Danh văn lợi dưỡng ngũ dục lục trần phải buông bỏ triệt để. Tứ chúng đồng tu chúng ta đều phải ghi nhớ, sau khi buông bỏ thì tiền đồ là một mảng quang minh, tâm địa tự nhiên sẽ được thanh tịnh tự tại, thường sanh trí huệ, không sanh phiền não. Nếu có một mảy may tự tư tự lợi thì bạn không cách nào không đọa lạc. Đọa lạc vào đâu vậy? Đọa lạc vào trong phiền não âu lo. Những thứ này chướng ngại trí huệ của bạn, chướng ngại phước đức nhân duyên của bạn. Ở trong kinh Phật thường nói [như vậy] là thiện căn, phước đức, nhân duyên đều không có.

Cho nên đại đạo lý của câu kinh văn này, những sự lợi hại, chúng ta phải sâu sắc mà suy nghĩ, phải bình tâm mà lĩnh hội. Người xưa vợ chồng cả một đời trọng nhau như khách. Giáo dục gia đình quan trọng hơn bất cứ thứ gì. Một đứa trẻ từ lúc sinh ra cho đến sáu tuổi, bảy tuổi tiếp nhận sự giáo dục của cha mẹ. Sự giáo dục này là gốc. Sau sáu tuổi, bảy tuổi thì lại thân cận với thầy. Thầy lại từ cái gốc này mà giúp họ vun bồi hơn, khai hoa kết quả. Ngày nay dù thầy có tốt đến đâu đi nữa cũng không thể nào dạy học sinh. Vì sao vậy? Vì gốc không còn. Giáo dục của nhà Phật cũng vẫn là phát triển từ trên cái gốc này, nếu không có gia giáo tốt đẹp mà bạn xuất gia thì Phật cũng không dạy được bạn. Cho nên nói Phật pháp là sư đạo, sư đạo được xây dựng trên nền tảng của hiếu đạo. Các vị phải đọc sách xưa, đọc sách Tiểu Học, không phải là nói trường tiểu học của ngày nay, mà sách Tiểu Học nói làm thế nào dạy dỗ thiếu niên nhi đồng, là nền giáo dục vỡ lòng. Đây là thuộc về Tiểu Học, đặc biệt xem trọng luân lý đạo đức, ngôn ngữ, biết được phải ăn nói như thế nào. Nhất cử nhất động, nhất ngôn nhất hạnh của cha mẹ, tôn trưởng đều làm tấm gương tốt cho con cái trong gia đình, họ đều có trách nhiệm. Vì vậy trẻ nhỏ mỗi ngày mắt của chúng nhìn thấy, tai của chúng nghe thấy, đều là cắm rễ ở chỗ này. Cả một đời đều không thay đổi, gọi là “thói quen hình thành từ nhỏ, quen rồi thì thành tự nhiên”, từ nhỏ đã huân tu. Chúng ta đến tuổi tác hiện tại mới nghe được những lời này, sau khi nghe được rồi nếu có thể tiếp nhận, có thể tin tưởng, có thể tư duy, có thể phụng hành thì đây là thiện căn phước đức trong đời quá khứ mà Phật pháp đã nói. Chúng ta ở trong đời này tuy không có ai dạy nhưng trong đời quá khứ vẫn có cái gốc này. Cho nên sau khi tiếp nhận Phật pháp, nghe được giáo huấn của Phật thì thiện căn này mới hiện ra. Cái thiện căn này không phải là ở trong đời này, mà được vun trồng từ đời trước, vẫn hữu dụng, có thể khởi được tác dụng. Người có thiện căn phước đức sâu dày, thiện căn là sau khi nghe thì hiểu rõ những đạo lý này. Phước đức là sau khi hiểu được liền hướng về, một lòng một dạ đi làm, thực tiễn, đây là phước đức. Chúng ta có thể nghe được Phật pháp, có thể đọc được thư tịch của người xưa, đây là duyên phận. Những thư tịch cổ xưa này vô cùng quan trọng, ngày nay diện tích đạo tràng chúng ta quá nhỏ, một số thư tịch không có nơi để cất giữ. Pháp sư Hoằng, thầy phải chú ý một chút, những thư tịch mà chúng ta mang về từ Mỹ nếu cứ để trong kho như vậy e là sẽ bị mối mọt ăn hư hoại hết, sẽ bị hư hỏng hết hoàn toàn, phải thường xuyên đi kiểm tra. Lúc trước tôi có vài thùng sách gửi ở nhà của một người bạn, nửa năm không ai coi sóc. Ông gọi điện thoại cho tôi bảo toàn bộ đều bị mối ăn hết. Toàn bộ mấy thùng sách đều bị hư hỏng hết, vô cùng đáng tiếc. Nơi mà chúng ta để đồ đạc ẩm mốc sẽ sinh mối mọt, vậy thì quá đáng tiếc. Nếu không có nơi để cất giữ thì chúng ta có thể quyên tặng cho các trường học. Nhìn xem xung quanh khu vực chúng ta có trường học thì đem đi tặng cho họ, không nên để nó bị hư hỏng mất. Nếu bị hư hỏng thì chúng ta là người có tội. Chỗ chúng ta không có nơi cất giữ thì hãy mau đem quyên tặng. Theo cảm nhận của tôi mấy tháng qua có thể là có một phần đã bị hư hỏng rồi.

Con người cần phải đọc sách, phải cố gắng nỗ lực đọc sách, phải rõ lý. Làm thế nào để có thể cứu vãn chính mình, giúp đỡ người khác ở trong thời đại này, đây chính là sự nghiệp của Bồ-tát. Chân thật phát Bồ-đề tâm, hành Bồ-tát đạo, phải từ luân lý căn bản nhất mà thực hiện.

Được rồi, hôm nay thời gian đã hết chúng tôi chỉ giảng đến đây thôi. A Di Đà Phật!