THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN GIẢNG GIẢI
Chủ giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Giảng từ ngày 11/05/1999 đến 20/04/2000
Giảng tại Singapore, Australia, Hồng Kông.
Tổng cộng 195 Tập (AMTB)
Chuyển ngữ: Ban biên dịch Tịnh Không Pháp Ngữ
Giám định biên dịch: Vọng Tây Cư Sĩ
Mã AMTB: 19-012-0001 đến 19-012-0195
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN – Tập 181/195 (118A – bộ 128 đĩa)
Các vị đồng học! Xin chào mọi người.
Xin mời xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 110:
“Tác vi vô ích. Hoài cáp ngoại tâm.” (Làm chuyện vô ích. Ngầm đổi lòng thay dạ).
Trong chú giải cũng nói rất hay: “Vạn sự trong thế gian, chớp mắt đã thành rỗng không”. Người có đầu óc trầm tĩnh một chút thì đều có thể thể hội được. Đặc biệt là chúng ta sống trong thời đại loạn thế, hồi tưởng suy nghĩ lại mấy mươi năm qua của chính mình, phiêu bạt bất định. Đây là thể hội việc “chớp mắt đã thành rỗng không” vô cùng vô cùng sâu sắc. Tôi trong mấy mươi năm qua vẫn còn nhớ được những sự việc ở quê hương khi còn nhỏ. Từ lúc 9 tuổi đã rời khỏi quê hương và không quay trở lại lần nào. Mỗi một nơi mà tôi ở, tôi cũng đã ở mấy mươi thành phố và khu vực. Sâu sắc mà thể hội việc đến thế gian này là để làm khách, là đến để du lịch. Trong Kinh Bát-nhã Phật đã nói: “Bất khả đắc”, “vô sở hữu”. Chúng tôi đã thể hội được rất sâu rất sâu. Phật đã nói với chúng ta duy chỉ có tích đức hành thiện, vì nhân dân mà phục vụ, giúp đỡ đại chúng giải quyết khốn khổ thì những việc này đời đời kiếp kiếp đều có thể mang theo. Cho nên cổ Thánh tiên Hiền dạy bảo chúng ta, những gì mang đi được phải nên làm nhiều một chút, thứ không mang đi được thì không nên làm. Tài sản không mang đi được, vợ con không mang theo được, những thứ vật chất mà bạn ưa thích về mặt thọ dụng cũng đều không mang đi được. Nếu cứ dụng tâm để làm những việc này thì sai rồi. Chúng ta hãy nhìn xem thế gian này, những người làm sai như vậy có bao nhiêu? Đâu đâu cũng là như vậy. Đại Thánh đại Hiền thế xuất thế gian đều dạy bảo chúng ta phải làm những việc mà có thể mang theo. Tích công lũy đức là từ đâu mà làm? Trong hết thảy kinh luận Phật dạy chúng ta phát Bồ-đề tâm. Thế nào là Bồ-đề tâm? Rất ít người có thể nói được rõ ràng, nói được minh bạch. Nhà Nho dạy học ở trong quá khứ là từ khi trẻ nhỏ được 7-8 tuổi thì phải đọc Tứ Thư. Cương mục mà trong sách Đại Học đã nói với chúng ta chính là Bồ-đề tâm mà Phật pháp đã nói.
Tổng vụ của Tịnh Tông Học Hội chúng ta là cư sĩ Lý Văn Phát gần đây sắp kết hôn. Tôi đã gửi tặng ông một món quà. Ông muốn tôi viết vài chữ tặng cho ông. Tôi đã viết 8 chữ để chúc phúc cho ông, khuyến khích ông, đặt kỳ vọng vào ông. Tám chữ này bốn chữ đầu là “Trị Bình Sơ Cơ” (nền tảng trước hết của việc bình trị). E rằng hiện nay những người hiểu được những chữ này rất ít. Nghĩa là “nền tảng trị quốc bình thiên hạ” là ở tại gia đình. Bốn chữ phía sau là “Đại Đạo Chi Thủy” (khởi nguồn của đạo lớn). Đại đạo là gì? Là đạo thành Phật, là đạo chuyển phàm thành Thánh, đây là bắt đầu. Hôn nhân là việc đại sự, gia đình là nền tảng của thế xuất thế pháp. Hiện tại chúng ta đọc đoạn này ở trong Cảm Ứng Thiên cũng toàn nói về gia đình. Cho nên Thánh Hiền thế xuất thế gian giáo hóa chúng sanh điều gì vậy? Dạy chúng ta làm người. Người chưa được tiếp nhận giáo dục của Thánh Hiền thì không biết làm người. Người không biết làm người thì sẽ tạo nghiệp. Quả báo của tạo nghiệp là ở trong ba đường ác. Năm xưa tôi ở Đài Trung cầu học, tôi thỉnh cầu Lý lão sư giảng Lễ Ký cho chúng tôi. Chúng tôi đã thỉnh mời dường như là đến 6-7 lần, Lý lão sư mới nhận lời. So với việc khải thỉnh Ngài giảng các kinh luận khác thì không như nhau. Những kinh luận khác vừa khải thỉnh thì lão sư liền nhận lời ngay. Ngài không muốn giảng nên sau đó đã nói với chúng tôi nguyên nhân là vì sao. Ngài nói: “Ta giảng cho con nghe thì con có chịu học không?”. Lễ Ký nếu ở trong Phật pháp mà nói là “hành kinh”, là bạn phải làm được, phải áp dụng thực tiễn. Giảng cho bạn mà bạn không thể thực tiễn, vậy thì thôi, chi bằng không giảng. Số lần chúng tôi khải thỉnh quá nhiều, lão sư đã miễn cưỡng nói với chúng tôi. Câu đầu tiên lão sư đã nói với mọi người: “Ta giảng Lễ Ký không phải là để cho các con hiểu lễ. Mục tiêu không phải là chỗ này. Mục tiêu ở đâu? Là hy vọng các con ở trong xã hội khi làm người không đến nỗi bị người ta ghét bỏ. Mục đích là ở chỗ này.”. Đây là đem mức độ của lễ hạ xuống mức thấp nhất. Bạn có thể hiểu được một chút lễ thì ở trong xã hội không đến nỗi bị người khác chán ghét, sẽ không bị người khác chán bỏ. Chúng tôi đã học được một chút cũng rất chăm chỉ nỗ lực đi làm. Ở trong xã hội đã làm được viên mãn chưa? Vẫn không viên mãn. Trong xã hội này người ghét chúng tôi vẫn còn rất nhiều, người hiểu lầm cũng còn rất nhiều, người hủy báng rất nhiều. Nguyên nhân do đâu? Chúng tôi quay đầu lại phản tỉnh chính mình, là tôi làm chưa đủ tốt. Vĩnh viễn là đang phản tỉnh. Chư Phật Như Lai, Khổng Phu Tử, Mạnh Phu Tử là đại Thánh đại Hiền thế xuất thế gian. Các Ngài đã làm đủ tốt chưa? Người hiện tại hủy báng Phật vẫn còn rất nhiều, người sỉ nhục Khổng lão phu tử chúng tôi cũng thường nghe thấy. Nghĩa là ngay đến Chư Phật Như Lai hay là người như Khổng Tử mà vẫn làm chưa đủ tốt, không thể khiến cho người trong cả thiên hạ đều tán thán. Thế nhưng nhất định phải chăm chỉ nỗ lực mà hướng thiện.
Chúng ta làm thế nào mới có thể chân thật khiến cho đức hạnh bén rễ trong tâm hạnh? Nhà Nho và nhà Phật nói hoàn toàn tương đồng: “Tề gia”. Bạn có gia đình thì trước tiên phải tu thân. Thân mà không tu thì cái nhà của bạn cũng không thể thành gia được. Trước tiên phải tu thân. Tu thân như thế nào? Trước hết phải tu tâm. Gốc rễ của thân là tâm. Tâm phải tu như thế nào? Nhà nho nói “cách vật trí tri” (buông bỏ vật dục, đạt đến sự thấu tỏ). Đây là căn bản, là đại căn đại bản của đức hạnh. Chúng ta không chăm chỉ làm ở trên phương diện này, cả một đời bất luận là bạn tu pháp môn thế xuất thế pháp gì thì đức hạnh của bạn nhất định là không có. Bạn vẫn tạo nghiệp, vẫn là một thân lỗi lầm vô lượng vô biên. Phạm lỗi lầm mà bản thân mình cũng không biết, nếu tự mình biết thì bạn đã giác ngộ rồi, bạn là một người minh bạch. Tự mình không biết thì chính mình là người hồ đồ. Cách vật là gì? Buông bỏ vật dục. Trong lúc giảng giải chúng tôi cũng thường khuyến khích các đồng học: Buông bỏ tự tư tự lợi, buông bỏ danh văn lợi dưỡng, xa lìa sự hưởng thụ của ngũ dục lục trần, như vậy mới được. Nếu đối với những việc này không buông được thì tâm của bạn sẽ bất chánh. Tâm bất chánh thì thân làm thế nào có thể chánh được? Cho nên điều đầu tiên trong nhà Nho cũng là “cách vật”. Vật chính là vật dục. Ba câu mà tôi vừa nói chính là “vật” mà trong nhà Nho đã nói. Cách là gì? Là phải chống lại nó một cách kịch liệt. Dùng cách nói hiện nay là chiến thắng vật dục. Chúng ta phải có năng lực chiến thắng tự tư tự lợi, chiến thắng danh văn lợi dưỡng, chiến thắng sự hưởng thụ ngũ dục lục trần. Cư sĩ Hứa Triết của Singapore đã làm được rồi. Trong nhà Phật nói trước tiên phải đoạn phiền não. Bạn xem Tứ hoằng thệ nguyện: “Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn”, chính là cách vật của nhà Nho. “Pháp môn vô lượng thệ nguyện học”, chính là trí tri mà nhà Nho đã nói. Giả như phiền não của bạn chưa có đoạn, bạn muốn học pháp môn thì nhất định không thể thành tựu, bạn nhất định không thể nào khai ngộ. Vì sao vậy? Bạn có chướng ngại của phiền não tập khí, làm sao có thể hiểu được đạo của Thánh Hiền? Cho nên bạn không thể thành tựu. Đạo lý này chúng ta có thể hiểu hay không? Người mà hiểu thì họ chịu làm. Đặc biệt là những người đọc sách nhà Phật như chúng ta, sách nhà Phật xem trọng việc khai ngộ. Không những là Thiền Tông yêu cầu “đại triệt đại ngộ”, Giáo Hạ cũng yêu cầu bạn “đại khai viên giải”, Niệm Phật cũng yêu cầu “nhất tâm bất loạn”. Đây là công phu chân thật, tích công lũy đức là từ đây mà làm. Không thể buông bỏ được vật dục thì cái gì cũng không thể thành tựu. Thế pháp còn không thể thành tựu huống hồ là Phật pháp. Thế pháp là gì? Là bạn nhất định không thể có được quả báo nhân thiên. Sau khi bạn chết thì đi vào trong tam đồ. Sự việc này chúng ta phải nên rõ ràng, phải hiểu thấu. Không nên làm cả đời mà tương lai quả báo vẫn không thể thoát được tam đồ. Việc này có oan uổng hay không chứ? Sự việc này không thể lơ là được. Vì sao vậy? Vì có rất nhiều người học Phật đều đọa vào trong ba đường ác. Ngạn ngữ có câu “trước cửa địa ngục tăng đạo nhiều”. Đây là lời thật. không phải là lời giả dối. Người xuất gia 10 người chết thì 9 người đi vào địa ngục rồi. Nguyên nhân là gì? Đọc kinh luận qua một lần, tỉ mỉ mà suy nghĩ thì bạn sẽ hoát nhiên đại ngộ. Khởi tâm động niệm của chính mình hoàn toàn trái nghịch với giáo huấn của Phật Bồ-tát. Bạn không học Phật thì chỉ có một tầng tội, học Phật rồi thì có hai tầng tội. Vì sao vậy? Vì đã phá hoại hình tượng của Phật pháp, phá hòa hợp Tăng, tội này nặng lắm. Thế nhưng hiện nay hầu hết mọi người đối với những sự việc này đều lơ là, đều quên sạch. Mặc dù đọc kinh nghe giảng nhưng bản thân không xem những giáo huấn này là một sự việc quan trọng. Trong đời sống thường ngày xử sự đối người tiếp vật vẫn tùy thuận phiền não, không chịu sửa đổi tập khí. Hay nói cách khác, họ vẫn đi vào trong tam ác đạo. Tam ác đạo là tham sân si. Hãy suy nghĩ xem, việc xử sự đối người tiếp vật của chúng ta có phải là y theo tham sân si hay không? Nếu quả nhiên y theo tham sân si thì con đường bạn đi là vào ba đường ác. Ba thứ tham sân si này có đủ thì là địa ngục đạo, nếu không có sân hận thì là đường ngạ quỷ. Nếu tham sân không có, chỉ còn ngu si, ngu si là đối với sự lý, chân vọng, tà chánh, đúng sai, thiện ác không phân biệt rõ ràng, điên đảo, đây là ngu si, là đường súc sanh. Chúng ta bình lặng phản tỉnh suy nghĩ xem khởi tâm động niệm của chính mình có phải là tràn đầy tham sân si hay không? Nếu quả nhiên là như vậy thì trong tâm chúng ta đã rõ ràng, ta nhất định sẽ đoạ vào địa ngục. Tiền đồ là một mảng tối tăm.
Người có tiền đồ quang minh xán lạn thì nhất định sẽ buông bỏ tham sân si mạn, nhất tâm niệm phật cầu sanh Tịnh Độ. Trước khi vẫn chưa đi thì lưu lại cái thân này, cái thân này là vì hết thảy chúng sanh phục vụ. Hiện tại ở đây mọi người gọi là làm nghĩa công. Làm nghĩa công chính là hành thiện. Niệm niệm tiêu trừ tham sân si, nhất tâm hướng Phật cầu nguyện vãng sanh, đây là tích đức. Tích đức tu thiện thì tiền đồ là một mảng quang minh. Cuộc đời này của chúng ta không uổng phí. Thời gian có hạn, nhân sanh ngắn ngủi khổ sở, nhất định phải nắm lấy cơ hội này.
Mỗi ngày đọc kinh, tôi đã nói với các đồng tu rất rõ ràng minh bạch. Sáng sớm đọc kinh làm khóa sáng là nhắc nhở chính mình, lời nói hành vi trong đời sống của ngày hôm nay không được trái nghịch với những giáo huấn trong kinh điển. Khóa tối sau khi đọc xong thì phản tỉnh, những gì Phật dạy chúng ta làm chúng ta đã làm được chưa? Phật dạy chúng ta không được làm chúng ta có tuân thủ hay không? Khóa tối là phản tỉnh, là kiểm điểm, là sám hối. Sửa lỗi đổi mới. Khóa sớm và khóa tối chính là công đức. Tuyệt đối không phải là buổi sáng và buổi tối đem kinh ra đọc cho Phật Bồ-tát nghe thì Phật Bồ-tát liền yêu thích bạn, làm gì có đạo lý này chứ? Quan niệm này là sai lầm. Kinh không phải để đọc cho Phật Bồ-tát nghe, mà đọc để cho mình nghe. Giáo huấn thì nhất định phải ghi nhớ, y giáo phụng hành. Đây là đại ân đại đức của Phật đối với chúng ta. Chúng ta báo đáp Phật Bồ-tát chính là tín nguyện thọ trì. Đây chân thật là người báo ân.