THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN GIẢNG GIẢI
Chủ giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Giảng từ ngày 11/05/1999 đến 20/04/2000
Giảng tại Singapore, Australia, Hồng Kông.
Tổng cộng 195 Tập (AMTB)
Chuyển ngữ: Ban biên dịch Tịnh Không Pháp Ngữ
Giám định biên dịch: Vọng Tây Cư Sĩ
Mã AMTB: 19-012-0001 đến 19-012-0195
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN – Tập 138/195 (80B – bộ 128 đĩa)
Các vị đồng tu, xin mời mọi người xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 71:
“Cẩu phú nhi kiêu. Cẩu miễn vô sỉ” (Mới giàu có chút đỉnh đã kiêu căng, tuỳ tiện trốn thoát không biết thổ thẹn”
Và hai câu tiếp theo: “Nhận ân suy quá. Giá họa mại ác” (Mạo nhận ân huệ, chối bay tội lỗi).
Những ví dụ trong Thái Thượng Cảm Ứng Thiên nói đến đều là điều mà hết thảy chúng sanh trong cuộc sống hằng ngày vô tri vô giác thường mắc phải. Ý nghĩa của “cẩu phú” là hơi giàu có một chút chứ không phải là đại phú, mới hơi giàu có một chút đã tỏ ra kiêu ngạo rồi. “Miễn” là may mắn được thoát tội. Phu tử nói “Hành kỉ hữu sỉ” (mọi hành vi đều biết hổ thẹn), lần trước cũng đã nói đến với các vị rồi: làm người không thể không biết nhục. Người mà không biết nhục thì vĩnh viễn không thể tiến bộ được.
Trong sách Lễ Ký nói: “Lâm tài vô cẩu đắc, lâm nạn vô cẩu miễn” (Tiền tài tới chớ có tưởng bâng quơ mà có được, tai họa đến chớ có tưởng qua loa mà tránh được). Điều này là biểu hiện cụ thể của câu “Hành kỉ hữu sỉ”. Gặp phải không chỉ là tài phú mà bao gồm cả công danh lợi dưỡng, nếu có cơ hội đạt được thì hãy nghĩ xem mình có nên nhận lấy hay không? Điều này chính là “hữu sỉ”. Nếu không đáng có mà lại có, thậm chí không từ thủ đoạn để tranh đoạt lấy thì đó là vô sỉ đến cực điểm. Cho nên, hiền nhân quân tử trước đây nhận sự giáo dục tốt đẹp của Thánh Hiền nên cho dù họ có cơ duyên được đại phú đại quý, thì cả đời họ vẫn có thể sống an bần lạc đạo và đem sự phú quý của họ chia sẻ cho hết thảy đại chúng trong xã hội cùng hưởng.
Trong lịch sử Trung Quốc, Ấn Quang Đại sư khâm phục nhất là ông Phạm Trọng Yêm. Ông có được đại phú đại quý, ông đem tài sản phú quý của ông bố thí cho họ hàng, cho hàng xóm láng giềng và cho hết thảy người dân trong xã hội. Cho nên Ấn Tổ vô cùng tán thán, chúng ta thường thấy Ngài nhắc đến Phạm Trọng Yêm trong Văn Sao. Gia đạo của Phạm Trọng Yêm tám trăm năm không suy. Ông là người của tám trăm năm trước mà gia đình con cháu của ông cho đến nay đều hưng vượng. Con cháu ông vẫn có thể giữ vững phép tắc của tổ tông mình. Đây là minh chứng của câu: “Lâm tài vô cẩu đắc, lâm nạn vô cẩu miễn”, sự giáo dục gia đình của ông quá tốt. Cho nên người xưa nói: “Đối người, đối việc, đối vật cần phải cung kính, tiết kiệm. Đây chính là căn gốc của phước báo. Kiêu mạn, bủn xỉn, ngạo mạn là cội nguồn của tai hoạ.”
Trong cuộc sống chúng ta đã vô tri vô giác tạo ra nguồn gốc của những tai hoạ này, đến khi quả báo hiện tiền thì không biết hung tai từ đâu mà ra, rồi lại oán trời trách người, đã có tội lại càng thêm tội, thế thì rất nguy. Vì vậy gặp lúc khó khăn, chúng ta nên cùng chung hoạn nạn với đại chúng xã hội, quyết không cầu may mắn thoát nạn, nhất định phải giúp đỡ xã hội, giúp đỡ chúng sanh khổ nạn thoát khỏi tai nạn này. Chúng ta hãy xem chư Phật Bồ-tát chân thật là đại từ đại bi, niệm niệm đều suy nghĩ cho chúng sanh, suy nghĩ cho sự an toàn của xã hội, suy nghĩ cho lợi ích của chúng sanh mà không bao giờ suy tính cho bản thân mình. Nếu trong xã hội có thêm một người như vậy thì sự an toàn của xã hội này sẽ thêm một phần bảo đảm.
Chúng ta đều hy vọng giàu có, vì giàu có sẽ có năng lực bố thí, có năng lực giúp đỡ người khác, nhưng chính mình phải tiết kiệm. Nếu mình có thể tiết kiệm một phần thì sẽ giúp xã hội được thêm một phần, nếu chúng ta tiết kiệm hai phần thì sẽ giúp xã hội được thêm hai phần. Chúng ta thường giữ tâm thái này thì sẽ được vô lượng công đức. Nếu chúng ta lãng phí một phần thì phước của chúng sanh sẽ bị giảm một phần. Chúng ta đã lãng phí mất rồi, vô tri vô giác tạo ra tội nghiệp. Cho dù chúng ta có quyền được hưởng thụ nhưng cũng không nên hưởng thụ. Chúng ta hãy xem những vị đại Thánh đại Hiền thế xuất thế gian, các bạn đều biết Đức Phật là “Phước huệ lưỡng túc tôn ”, phước đức, trí huệ viên mãn. Tuy có phước đức viên mãn nhưng Ngài lại vì chúng ta mà thị hiện tiếc phước, tiết kiệm. Chúng ta chưa từng thấy một vị Phật Bồ-tát nào lãng phí.
Trong chú giải trích dẫn quy phạm mà người xưa xử sự đối người tiếp vật. Chúng ta cần đọc nhiều, cần chăm chỉ học tập. Những nội dung nói đến đều là nhân duyên quả báo, giữ tâm nhân hậu, đãi người hậu đạo, đều được phước. Chỉ cần hơi kiêu mạn một chút, xem thường người khác thì sẽ trồng ngay cái gốc của tai họa. Khi bạn đang đắc thế thì không ai dám làm gì bạn, nhưng khi bạn thất thế thì những người báo thù bạn sẽ đến. Đối với người còn như vậy, đắc tội với quỷ thần cũng đều như vậy.
Người học Phật chúng ta đều biết chính mình từ vô lượng kiếp đến nay oan gia trái chủ rất nhiều. Điều này là một áp lực vô hình xung quanh chúng ta. Khi đang gặp thời vận may, khí vượng thì họ không dám làm gì bạn, họ mai phục ở đó mà không biến mất. Họ chờ cho đến khi khí vận của chúng ta suy rồi thì họ đến quấy nhiễu, đặc biệt là khi bị bệnh nặng hay lúc hấp hối. Trong Kinh Địa Tạng chúng ta thấy vào lúc này oan gia trái chủ đều hiện tiền. Nghiệp lực của thiện và ác tất cả đều hiện tiền vào lúc này. Cho nên phàm phu đều theo nghiệp mà lưu chuyển. Trôi lăn theo nghiệp thì thật vô cùng đáng sợ.
Hai câu tiếp theo: “Mạo nhận ân huệ, chối bay tội lỗi”, điều này thông thường hay nói là “mạo nhận công lao”. Việc tốt không phải do chính mình làm mà mạo nhận là chính mình làm. Việc tốt người khác làm thì chiếm lấy làm của mình, ngược lại mình có lỗi lầm thì lại đẩy cho người khác, đem tai hoạ giáng cho người khác. Những việc như vậy chúng ta vẫn thường gặp. Cho nên sự tu dưỡng đức hạnh nhất định phải bắt đầu từ tuổi nhỏ, để trẻ thơ hình thành được thói quen, có thể phân biệt được tà chánh thị phi. Giáo dục ngày xưa của chúng ta đều bắt đầu từ tuổi nhỏ, cho nên xã hội này mới có thể ổn định dài lâu, dân tộc này mới có thể kéo dài mấy ngàn năm mà không bị diệt vong, không bị đào thải, nguyên nhân chính là điểm này.
Nhưng ngày nay dân tộc chúng ta đứng trước nguy cơ trước đây chưa từng có, nguy cơ này không phải là do cường quốc khác bắt nạt chúng ta, việc này không đáng bận tâm, mà nguy cơ chính là chúng ta đã lơ là bỏ qua giáo huấn của tổ tông để lại, đã vứt bỏ rồi. Đây mới chính là nguy cơ chân thật. Nguy cơ này sẽ dẫn đến mất nước diệt chủng. Mất nước không sợ, vẫn có thể phục hưng trở lại, diệt chủng mới là đáng sợ. Cho nên điều đầu tiên Phu tử dạy học là đức hạnh, rất có đạo lý.
Chúng ta lại xem trong và ngoài nước từ xưa đến nay, sự giáo dục của tất cả các tôn giáo đều lấy giáo dục đức hạnh làm đầu. Sự giáo dục của nhà Nho và nhà Phật vô cùng viên mãn, chúng ta không thể không biết. Trên thế gian này, sự giáo dục của cổ Thánh tiên Hiền trong và ngoài nước, chúng ta cũng cần quan sát kỹ lưỡng, cũng cần tìm hiểu lẫn nhau, cần chân thật làm được biết mình biết người thì đối với văn hoá của nước mình sẽ chân thật sinh ra tín tâm và yêu quý, sẽ vui vẻ y giáo phụng hành, vui vẻ đem đi truyền bá lợi ích tất cả chúng sanh.
Nhà Phật thường nói: “Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”. Chúng ta xem nhẹ vấn đề này nguyên nhân là do tìm hiểu còn quá ít. Điều này cũng không đáng trách vì bạn không được học, bạn không có người dạy, không có ai nói cho bạn biết, cho nên ý niệm tự tư tự lợi vĩnh viễn không thể buông xuống được. Cũng không ai dạy bạn tu học thế nào để thành tựu được đức hạnh và học vấn của chính mình. Ngày nay nếu muốn tìm một vị thiện tri thức dạy bảo bạn thì hầu như là không thể. Lý lão sư trước đây dạy chúng tôi đã nói một cách rất thẳng thắn rằng: Độ tuổi thật sự có thể học tập là trước hai mươi tuổi. Vậy hiện tại tôi hỏi các bạn: Các thanh thiếu niên hai mươi tuổi hiện nay, có ai chịu nghe thiện tri thức dạy bảo không? Ở độ tuổi này đang là khí huyết sung mãn, rất khó tiếp nhận sự dạy bảo của thiện tri thức. Khi con người đến độ tuổi bốn mươi thì tật xấu đã trở thành thói quen rồi, rất khó có thể thay đổi trở lại. Cho dù có gặp được thiện tri thức thì chúng ta biết xưa nay bản thân các vị thiện tri thức trong và ngoài nước đều vô cùng khiêm tốn.
Trong Kinh Hoa Nghiêm có năm mươi ba tham, bạn xem mỗi một vị thiện tri thức đều rất khiêm tốn và tôn trọng người khác. Các Ngài có trí huệ, có đức hạnh, có tu dưỡng, có kiến thức. Họ thấy bạn là người có thể dạy bảo được thì sẽ giúp bạn, nếu không thể dạy được thì giống như Lục Tổ Huệ Năng từng nói: “Chắp tay mà hoan hỷ”. Mỗi người tạo nghiệp nhân của mỗi người, mỗi người chịu quả báo của mỗi người. Chư Phật Bồ-tát rất nhẫn nại, các Ngài chờ cho đến khi bạn thọ hết nghiệp báo, bạn quay đầu trở lại, Phật Bồ-tát sẽ đến dạy bạn. Cho nên, thời kỳ thọ nghiệp báo này thường phải trải qua rất nhiều đại kiếp mới hết. Trong đời này, Phật Bồ-tát đã gieo cho bạn một nhân thiện, đã gieo cho bạn một chủng tử vào A-lại-da thức rồi. Như vậy Phật Bồ-tát đã không phụ lòng chúng sanh. Chúng ta trong đời này gặp được hình tượng của A Di Đà Phật, nghe được danh hiệu của A Di Đà Phật, các vị Đại đức xưa nói với chúng ta: Đó là thiện trung chi thiện, không có điều nào thiện hơn điều này. Trong đời này dù cho bạn không thể đắc độ thì nhiều kiếp về sau nhất định chủng tử này sẽ khởi hiện hành, có thể thành tựu đạo nghiệp của chính mình. Thế nhưng phải đợi bao lâu thì thật là khó nói.
Nếu bạn muốn ngay trong đời này được độ thì “Tín Nguyện Hạnh” bắt buộc phải có đầy đủ. Thế nhưng chúng ta hãy quan sát thật tỉ mỉ, phản tỉnh, kiểm điểm chính mình: ba yếu tố “Tín Nguyện Hạnh” có đầy đủ không? Chúng ta trong cuộc sống hằng ngày, khởi tâm động niệm, lời nói, việc làm có tương ưng với giáo huấn của Phật hay không? Niệm niệm tương ưng, hành hành tương ưng thì đời này nhất định đắc độ, còn như thỉnh thoảng mới tương ưng thì cuộc đời này rất khó đắc độ, nhưng khẳng định là được phúc báo nhân thiên. Thật sự y giáo tu hành, Kinh Vô Lượng Thọ nói rất hay: “Phát Bồ-đề tâm, nhất hướng chuyên niệm”, bạn vẫn chưa phát tâm Bồ-đề, nhưng nhất hướng chuyên niệm bạn làm được rồi, bạn được trời người cung kính, được phúc báo trời người nhưng không thể vãng sanh. Các bạn phải nhớ kỹ: vãng sanh nhất định phải phát tâm Bồ-đề, tâm Bồ-đề chân thật là giác ngộ, triệt để giác ngộ. Tâm Bồ-đề vừa phát thì sẽ không phạm những lỗi lầm mà trong Thái Thượng Cảm Ứng Thiên đã nói đến.
Vì vậy quyển sách nhỏ này đối với chúng ta vô cùng có tác dụng, chúng ta thường xuyên đọc tụng, thường xuyên kiểm điểm, nếu vẫn còn phạm những lỗi mà trong kinh nhắc đến thì chính mình phải lập tức cảnh giác là chúng ta vẫn chưa phát Bồ-đề tâm. Chúng ta tu Tịnh độ nếu không có tâm Bồ-đề, bạn xem lịch đại Tổ sư Đại đức đã nói với chúng ta, không cần nói đến Tổ sư Đại đức nữa mà trong “Bốn mươi tám nguyện” đã nói rất rõ ràng: Bạn được trời người cung kính nhưng bạn không thể vãng sanh. Hay nói cách khác bạn được phúc báo nhân thiên nhưng bạn không thể thoát khỏi lục đạo luân hồi, thập pháp giới.
Chúng ta có thật sự phát tâm Bồ-đề hay không thì có thể nhìn từ trong phần thiện và ác của Cảm Ứng Thiên, nếu có thể hành thiện và sửa đổi lỗi lầm, người như vậy niệm Phật cầu vãng sanh thế giới Tây Phương Cực Lạc thì Phàm Thánh Đồng Cư độ nhất định có phần. Nếu đoạn ác tu thiện còn có thể lìa hết thảy các tướng, niệm niệm không xa rời tâm thanh tịnh, người như vậy vãng sanh thế giới Tây Phương Cực Lạc nhất định là ở Thật Báo Trang Nghiêm độ. Cho nên trong kinh thường nói: tu một ngày đêm ở thế giới Ta- bà thì bằng tu hành một trăm năm ở thế giới Tây Phương Cực Lạc. Các bạn nghĩ xem câu nói này có ý nghĩa gì? Nghĩ kỹ lại xem, tu hành ở thế giới Ta-bà này còn thù thắng hơn so với ở thế giới Cực Lạc, vấn đề là bạn có biết tu hay không? Nếu bạn biết thì so với thế giới Cực Lạc thù thắng, nếu bạn không biết thì còn xa mới bằng thế giới Tây Phương Cực Lạc. Tu hành ở thế giới Cực Lạc là chỉ có tiến bộ không có thối chuyển, nhưng tiến bộ rất chậm. Tu hành ở thế giới Ta-Bà là đại tiến đại thoái. Người biết tu hành thì tiến bộ rất nhanh chóng, người không biết tu hành thì thối chuyển cũng rất nhanh. Điều này gọi là đại tiến đại thoái. Ở thế giới Tây Phương Cực Lạc thì chỉ có tiến chứ không có thoái chuyển, nhưng tiến rất chậm. Chúng ta hiểu rõ đạo lý này, biết được chân tướng sự thật thì cần phải biết tu, lợi dụng cơ duyên ngắn ngủi này mà phải tinh tấn tiến bộ thật lớn.
Được rồi, hôm này thời gian đã hết. Chúng ta tạm dừng tại đây.
Có một bạn đồng tu hỏi: Anh ấy rất may mắn gặp được pháp môn Tịnh độ, ngày ngày nghe kinh, ngày ngày niệm Phật. Anh ấy nói vì muốn nắm lấy cơ hội sớm được vãng sanh thế giới Tây Phương Cực Lạc phổ độ chúng sanh khổ nạn nên đã buông bỏ công việc và muốn trường kỳ ở trong môi trường này huân tập Phật pháp. Anh nói anh không phải lo lắng về chi phí cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, hơn nữa khi tu học ở nơi đây duyên đời đã giảm bớt đi rất nhiều, anh hỏi làm như vậy có đúng như pháp không?
Trả lời: Như pháp. Nếu bạn có được hoàn cảnh như vậy, gia đình quyến thuộc của bạn không chướng ngại gì thì sẽ rất như pháp.
Anh hỏi tiếp: Nếu như có người huỷ báng thì làm thế nào?
Trả lời: Huỷ báng thì mặc kệ họ, bạn không cần nghe, không cần hỏi. Nghe thấy có người hủy báng bạn liền niệm A Di Đà Phật, không cần để ý đến họ, như vậy mới tốt, bạn mới có thể thành tựu. Nếu người khác hủy báng mà bạn lại để ý, để vào trong tâm thì sẽ tự huỷ hoại toàn bộ đạo tâm của bạn. Như vậy rất là đáng tiếc.
A Di Đà Phật!