THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN GIẢNG GIẢI
Chủ giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Giảng từ ngày 11/05/1999 đến 20/04/2000
Giảng tại Singapore, Australia, Hồng Kông.
Tổng cộng 195 Tập (AMTB)
Chuyển ngữ: Ban biên dịch Tịnh Không Pháp Ngữ
Giám định biên dịch: Vọng Tây Cư Sĩ
Mã AMTB: 19-012-0001 đến 19-012-0195
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN – Tập 144/195 (87A – bộ 128 đĩa)
Các vị đồng tu, xin chào mọi người!
Mời các bạn xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 79:
“Vấn loạn quy mô, dĩ bại nhân công. Tổn nhân khí vật, dĩ cùng nhân dụng.” (Làm loạn phép tắc khiến công sức của người khác bị thất bại. Phá hoại vật dụng của người khác khiến họ chẳng sử dụng được).
Chúng ta xem bốn câu này. Đây là việc rất thất đức, thế nhưng chúng ta vô tri vô giác rất dễ phạm phải. Chữ “quy mô” có nghĩa là quy chế và quy định mà ngày nay thường nói. Có câu “gia có gia quy, quốc có quốc pháp”, con người là loài động vật sống tụ tập cùng nhau, mọi người cùng chung sống thì nhất định phải có quy củ, nếu không có quy củ, khuôn phép thì sẽ loạn. Đoàn thể càng lớn thì đương nhiên phép tắc quy củ sẽ càng nhiều và cần nghiêm khắc. Chúng ta là một phần tử trong đoàn thể thì nhất định phải biết thân phận của mình. Người phá hoại quy định hiện nay gọi là tầng lớp đặc quyền, tự cho mình có đặc quyền nên có thể không cần tuân thủ quy định làm việc. Điều này sai rồi. Sự hưng vượng của đoàn thể và an nguy của xã hội đều là nhờ vào sự bảo vệ của những pháp lệnh, điều lệ này.
Một người có đức hạnh, có học vấn, có lương tâm nhất định sẽ vô cùng tôn trọng pháp luật, tuân thủ quy củ, nhất định không dám làm loạn. Khi làm loạn bạn không chỉ phá hoại đoàn thể này mà trong chú giải nói: thật sự là đang làm nghịch thiên lý, trái lương tâm. Chúng ta nghe đến câu này cảm thấy đâu có nghiêm trọng gì, nhưng nếu tư duy kỹ lưỡng thì quả thật là như vậy. Bạn làm ra một tấm gương không tốt, bạn có thể dùng đặc quyền thì người khác cũng có thể dùng, thế là tuy quốc gia có pháp lệnh, có quy định nhưng không được chấp hành. Đoàn thể tuy có đặt ra quy định, ví dụ như trong chùa chiền chúng ta thường có “quy định thường trú”, nếu mọi người không tuân thủ thì quy định, quy ước này giống như một tờ giấy bỏ đi, vậy thì đoàn thể này làm sao không loạn được chứ? Chúng ta cần suy nghĩ đến đạo lý này, biết được những chân tướng sự thật này, đặc biệt là trong nhà Phật, chúng ta tuân thủ giới luật, tuân thủ quy định thì chính là tôn trọng Phật pháp, chính là tôn trọng xã hội và tôn trọng hết thảy chúng sanh. Lý và sự đều phải thông đạt rõ ràng, tuyệt đối không dám làm trái, không dám phá hoại.
Những việc này thật ra từ xưa đến nay trong và ngoài nước đều có. Điều này là một dạng tâm lý không bình thường của loài người, dạng tâm lý này sanh khởi từ đâu? Là sanh từ kiêu mạn, kiêu ngạo, ta mạnh hơn người khác, người khác không bằng ta, việc này ta có thể làm được người khác không thể làm được, người khác phải tuân thủ quy định nhưng ta có thể không cần tuân thủ quy định. Đó là sanh khởi từ tâm kiêu mạn, phiền não rất nặng. Người không có trí huệ, người chưa được nhận qua giáo dưỡng tốt thì tham sân si mạn không những không hàng phục được mà thật ra là ngày ngày đang tăng trưởng và thành thói quen rồi, không biết sửa đổi. Tuy rằng ngày ngày đọc sách Thánh Hiền, thậm chí ngày ngày có cơ duyên nghe Phật pháp, nghe được giáo huấn của Thánh nhân nhưng người này đã dưỡng thành thói quen, đã hình thành tập khí rồi. Ngạn ngữ có câu “Giang sơn dễ đổi, bản tánh khó dời”, tuy không phải là bản tánh nhưng bạn đã dưỡng thành tập tánh, thời gian lâu dần tập tánh cũng không dễ gì thay đổi được. Cũng vì sự thật này nên người xưa khuyên việc dạy học phải bắt đầu từ khi còn là trẻ nhỏ, như vậy sẽ dễ dạy hơn.
Thánh nhân xưa rất tài giỏi, khuyên chúng ta nên bắt đầu từ thai giáo. Khi người mẹ mang thai liền bắt đầu giáo dục trẻ nhỏ từ trong bụng. Trong cuộc sống hằng ngày khởi tâm động niệm cần phải trong sáng, cảm xúc phải ôn hòa, cử chỉ phải khoan thai, những điều này đều ảnh hưởng tốt đến thai nhi. Cho nên giáo dục bắt đầu từ thai giáo. Người hiện nay không hiểu đạo lý này cho rằng làm như vậy hơi quá đà. Người làm cha mẹ chỉ quan tâm đến bản thân không quan tâm đến thế hệ sau, đây là không có trách nhiệm đối với xã hội, không có trách nhiệm đối với quốc gia dân tộc, không có trách nhiệm đối với phúc lợi của hết thảy chúng sanh, không chịu trách nhiệm thì tạo tội nghiệp rồi. Cho nên thế giới ngày nay có rất nhiều tai nạn, thiên tai nhân họa, truy tìm nguyên nhân thì chính là do không chịu trách nhiệm mà tạo tội nghiệp nên cảm lấy quả báo.
Kinh Vô Lượng Thọ có câu: “Tiên nhân bất thiện, bất thức đạo đức”, chữ “tiên nhân” tức là thế hệ trước, là tiền bối, họ không dạy chúng ta nên chúng ta làm sao mà hiểu được. Như độ tuổi của tôi ít ra vẫn còn nhận được vài năm giáo dục, không nhiều, chỉ là hai năm ba năm mà thôi. Sau đó gặp phải cảnh người Nhật xâm lược Trung Quốc, tám năm kháng chiến, thời gian này phải lưu lạc không nhà không cửa. Chúng tôi rời xa gia đình từ rất nhỏ, đi theo trường học, lão sư của nhà trường rất tốt. Lão sư thời đó và lão sư hiện nay không giống nhau, cho nên chúng tôi vĩnh viễn không quên ân huệ của lão sư dành cho chúng tôi. Lão sư thay thế cho cha mẹ, cho nên chúng tôi thường được nghe lão sư dạy bảo nên hiểu được một chút đạo lý, cái rễ này là được cắm xuống từ đây. Những vị thầy tốt thế này đối xử với học trò như con trai con gái của mình, nghiêm túc giáo dưỡng, có trách nhiệm, hiện nay không còn thấy nữa rồi, thật thà mà nói lão sư nhiệt tình và từ bi như thế học trò tìm không ra, thời thế suy vi rồi.
Cho nên khi tôi theo học với lão sư Lý, thầy thường xuyên cảm khái rằng: Thầy thật sự muốn truyền đạo nhưng không có người tiếp nhận, không có người thật sự muốn học, không có người y giáo phụng hành. Nếu người không thể y giáo phụng hành thì Phật Bồ-tát có đến cũng không cách nào dạy bảo bạn. Những thứ bạn yêu thích, những thứ bạn ưa thích chẳng qua chỉ là một chút kiến thức thông thường trên bề mặt mà thôi. Bạn thích nghe, bạn thích nói, nhưng bạn làm không được, bạn cũng không muốn làm, bạn vẫn là tùy thuận theo tập khí phiền não, nói cách khác bạn vẫn tạo nghiệp luân hồi, bạn vẫn không tránh khỏi quả báo tam đồ. Điều này khiến những thiện tri thức thật sự nhìn thấy mà đau lòng. Thiện tri thức từ bi không thể không dạy bảo, luôn luôn hy vọng trong thính chúng có một hoặc hai người giác ngộ. Nếu bạn nói có rất nhiều người giác ngộ thì việc này là điều không thể, trong mười vạn người có một người giác ngộ đã là tốt lắm rồi, thiện tri thức đến thế gian này xem như không uổng công. Cho nên chúng ta thấy từ xưa đến nay trong và ngoài nước người đại thiện tri thức khi truyền đạo, nếu cả đời có được một người kế thừa thì đã vô cùng mãn nguyện rồi, bởi vì có thể cả đời cũng không gặp được một người kế thừa, những trường hợp thế này có rất nhiều.
Chúng ta nếu thật sự giác ngộ rồi, thật sự hiểu rõ về sự đáng sợ của sanh tử trong lục đạo luân hồi, như tiên sinh Liễu Phàm gọi là “úy tâm” thì khi tạo tác hết thảy các ác nghiệp, nghĩ đến sự đáng sợ của ác báo, chúng ta sẽ không dám làm nữa. Những quả báo thế này đều diễn ra trước mắt chúng ta, chỉ cần đầu óc của bạn bình lặng một chút thì bạn sẽ nhìn thấy rất rõ ràng rất minh bạch, nhìn thấy khổ báo của người khác thì suy nghĩ là do nghiệp nhân gì tạo thành, mình có tạo cái nghiệp này không, tương lai mình có chịu quả báo giống như họ trong đường địa ngục, đường ngạ quỷ và đường súc sanh hay không?
Thời xưa mỗi một huyện lỵ đều có miếu Thành Hoàng, trong các miếu Thành Hoàng đều có đắp nặn địa ngục biến tướng đồ. Ý nghĩa giáo dục của việc này vô cùng lớn, những hiện trạng này của địa ngục nhằm nói cho bạn biết tạo nhân như thế nào sẽ cảm lấy quả báo như thế đó, điều này không phải là để dọa người mà là dạy người phản tỉnh. Điều này là sự thật, không phải là tưởng tượng. Chúng ta học Phật bắt đầu học từ đâu? Là bắt đầu từ cải tạo tâm lý, người hiện tại gọi là xây dựng tâm lý, bộ kinh điển quan trọng nhất của việc xây dựng tâm lý là Địa Tạng Bồ-tát Bổn Nguyện Kinh. Kinh Địa Tạng có ba kinh gồm: Địa Tạng Thập Luân Kinh, Chiêm Sát Thiện Ác Nghiệp Báo Kinh và Địa Tạng Bồ-tát Bổn Nguyện Kinh. Đây là Địa Tạng Tam Kinh. Phật pháp Đại thừa được xây dựng trên nền tảng này, chúng ta thường xuyên đọc tụng, hiểu rõ đạo lý nghiệp nhân quả báo thì bạn tự nhiên có thể khẳng định trồng thiện nhân sẽ được thiện quả, gieo nhân bất thiện nhất định sẽ nhận quả báo bất thiện. Chúng ta quay đầu từ chỗ này, nhất định phải là tâm thiện, niệm thiện, hành vi thiện, trước tiên làm một người thiện.
Phật Bồ-tát giáo hóa hết thảy chúng sanh điều đầu tiên là dạy bạn có thể giữ được thân người không đọa vào đường ác, ngăn ngừa tất cả những nghiệp nhân khiến bạn phải đọa vào đường ác. Đoạn kinh văn này của Thái Thượng Cảm Ứng Thiên bạn xem trong kinh nói về điều thiện không nhiều, nhưng nói về điều ác lại nhiều gấp đôi so với điều thiện, vì sao vậy? Chúng ta dụng tâm sẽ hiểu rất rõ ràng minh bạch, đó là hy vọng chúng ta không bị đọa vào ác đạo.
Có câu “Thân người khó được, Phật pháp khó được nghe”. Chúng ta có được thân người, gặp được Phật pháp, lựa chọn ngành nghề xuất gia, ngành nghề này là gì? Đó là kế thừa huệ mạng của Phật, duy trì và phát triển gia nghiệp của Như Lai. Chúng ta là vì điều này, vậy thì sau khi xuất gia chúng ta đã làm được chưa? Ví dụ tôi là một người tốt, tâm cũng tốt, ý niệm cũng tốt, hành vi cũng tốt nên tôi xuất gia nhưng tôi không thật sự làm việc tiếp nối huệ mạng của Phật, phát triển gia nghiệp của Như Lai thì tôi đã có tội lỗi rồi. Chúng ta lấy một ví dụ đơn giản, nếu bạn được bổ nhiệm làm hiệu trưởng của một trường học, tâm của bạn rất thiện, ý niệm cũng rất thiện, hành vi cũng rất thiện, một chút nhược điểm cũng không có, thế nhưng bạn không dạy học, bạn không mời giáo viên giỏi đến dạy học trò, khiến học trò ngày ngày không được học hành. Bạn không thể nói tôi rất lương thiện, tôi không có lỗi. Bạn không làm tròn chức trách của bạn thì đó chính là lỗi của bạn. Đạo lý này không khó hiểu, mọi người đều có thể hiểu được. Chúng ta ngày nay khoác lên tấm áo này, tiếp nhận sự cúng dường của thiện nam tín nữ như: y phục, thức ăn, chỗ ở và đi lại, vậy thì chúng ta đã làm được những gì rồi? Nếu không thật sự nỗ lực đi làm thì chúng ta mặc bộ quần áo này chính là lừa gạt tín đồ để lấy sự cúng dường. Trong Phật pháp gọi là “đạo giới”, tức là chúng ta có tâm ăn trộm rồi, chúng ta giả mượn danh nghĩa của Phật Bồ-tát để lừa gạt hết thảy chúng sanh. Làm không tốt công việc bổn phận của chính mình lại còn phá hoại quy củ, đố kỵ chướng ngại, làm những việc tổn người mà không lợi mình, tại sao lại làm những việc này? Là vì ngu si. Tại sao ngu si vậy? Là vì phiền não tham sân si mạn quá nặng, ý niệm tự tư tự lợi quá sâu, niệm niệm đều chỉ muốn chèn ép người khác, niệm niệm đều mong muốn được hưởng thụ đặc quyền mà không biết ý niệm này là tội lỗi. Giống như Kinh Địa Tạng nói chúng sanh cõi “Diêm Phù Đề này khởi tâm động niệm không chi là chẳng phải tội”. Nếu bạn phát triển thành hành vi thì tội lỗi này càng nặng hơn. Chúng ta trong đời này còn cầu đắc độ, cầu liễu sanh tử, xuất tam giới, cầu sanh thế giới Tây Phương Cực Lạc, mong cầu này là mộng tưởng, làm sao có thể thực hiện được chứ?
Nếu thật sự muốn nguyện vọng của chúng ta trở thành hiện thực thì không có gì khác là phải y giáo phụng hành, ngày ngày phải đọc tụng giáo huấn của Thánh Hiền, tư duy nghĩa kinh, những nghĩa lý tinh yếu trong kinh cần phải được áp dụng vào trong cuộc sống, áp dụng vào trong công việc xử sự đối người tiếp vật. Nhất định phải tuân thủ quy định, cần thành toàn việc tốt của người khác, nhất định phải trân quý tài vật, hy vọng mọi người đều có thể hưởng thụ được, thường giữ tâm thái như vậy, thường tu hạnh như vậy thì tương lai của chúng ta sẽ tươi sáng. Nếu vi phạm, tuy được một chút vui sướng trước mắt nhưng hậu quả thì không lường trước được. Đây là điều chúng ta cần nhớ kỹ, cần thật sự chăm chỉ học tập.