THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN GIẢNG GIẢI
Chủ giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không
Giảng từ ngày 11/05/1999 đến 20/04/2000
Giảng tại Singapore, Australia, Hồng Kông.
Tổng cộng 195 Tập (AMTB)
Chuyển ngữ: Ban biên dịch Tịnh Không Pháp Ngữ
Giám định biên dịch: Vọng Tây Cư Sĩ
Mã AMTB: 19-012-0001 đến 19-012-0195
THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN – Tập 107/195 (60B – bộ 128 đĩa)
Các vị đồng học, mời xem Cảm Ứng Thiên Vựng Biên, đoạn thứ bốn mươi lăm:
“Thị phi bất đáng, hướng bối quai nghi” (Chẳng phân biệt đúng sai, hành xử không thích đáng)
Đoạn này chỉ có hai câu. Từ chỗ này đến đoạn thứ năm mươi sáu, phần Kinh văn này là nói điều ác của người làm quan. Người làm quan, dùng lời hiện đại mà nói chính là quan chức chính quyền. Phật nói với chúng ta, tất cả chúng sanh, bất luận là trải qua phương thức đời sống như thế nào, làm công việc nghề nghiệp nào đều không tránh khỏi tạo tác ác nghiệp, đúng như Kinh Địa Tạng đã nói: “Chúng sanh Diêm-phù-đề khởi tâm động niệm thảy đều là tội”. Lời nói này thật không quá đáng chút nào. Cho dù vào ngày nay, người xuất gia tu hành vẫn không tránh khỏi tạo tác tội nghiệp. Chúng ta đọc được từ trong Di Lặc Bồ-tát Sở Vấn Kinh, bộ Kinh này nói vào thời kỳ Mạt Pháp, người xuất gia tạo ra tội nghiệp. Bồ-tát từ bi, đặc biệt vì chúng ta nêu ra mỗi một điều nghiệp báo đều là A-tỳ địa ngục, cho nên ngạn ngữ thường nói: “Trước cửa địa ngục tăng đạo nhiều”, đều là nói lời thật. Chúng ta xuất gia, mơ mơ hồ hồ mà xuất gia. Thân phận này rất dễ dàng tạo tác tội nghiệp, hơn nữa nhận lấy quả báo còn nghiêm trọng hơn bất cứ nghề nghiệp nào khác, cho nên trước tiên phải làm cho rõ ràng. Nếu chưa làm cho rõ ràng, sau khi xuất gia lại gặp phải duyên không thù thắng thì sẽ không thể nào hiểu rõ Phật pháp chính xác, không biết được Phật là gì, đệ tử Phật là gì và rốt cuộc phải tu hành như thế nào mới như pháp. Tu hành như pháp thì vô lượng công đức, quả báo cũng thù thắng không gì bằng. Thế nhưng, nếu tu không như lý, không như pháp thì đắc tội rất nặng. Người xuất gia tu hành mà còn như vậy, huống hồ là người thế gian, huống hồ là người làm vô số nghề nghiệp khác trong thế gian.
Nghề nghiệp trong thế pháp, hành thiện dễ dàng, tạo ác cũng dễ dàng nhất là từ nơi cửa quan. Cho nên, Thái Thượng ở trong ác báo, trước tiên nói với chúng ta là “bội nghịch đại ác, đó là cội gốc của vạn ác”. Sau khi nói xong, tiếp theo phân biệt nói rõ trong thế pháp, tất cả chúng sanh rất dễ dàng tạo tác vô số ác hạnh. Đoạn thứ nhất là nói “người làm quan”, đó là viên chức chính phủ. Chúng ta tuy là không làm việc hành chánh, thế nhưng đều đáng để chúng ta làm tham khảo, đều đáng để chúng ta học tập.
Đoạn thứ nhất nói: “Chẳng phân biệt đúng sai, hành xử không thích đáng”. Những chữ này, chúng ta phải thường ghi nhớ ở trong tâm, chính là nói phải có năng lực phân biệt phải quấy, phải có năng lực phân biệt tà chánh. Cổ Thánh tiên Hiền bất luận là giáo học của thế pháp hay Phật pháp, trước tiên chính là dạy chúng ta có năng lực phân biệt cái gì là thật, cái gì là giả, cái gì là tà, cái gì là chánh, cái gì là phải, cái gì là quấy, cái gì là thiện, cái gì là ác, thậm chí đến cái gì là lợi, cái gì là hại. Nếu như đối với những thứ này không có năng lực phân biệt, đó chính là ngu muội đến tột đỉnh. Người xưa thường nói, con người với súc sanh cầm thú khác nhau ở chỗ con người có trí tuệ, có thể phân biệt, còn súc sanh thì không thể phân biệt những việc này.
Trong chú giải viết rất hay. Đoạn này số lượng tuy không nhiều, thế nhưng rất quan trọng. “Người quân tử chân chính có đủ đạo đức nhân nghĩa thì có đủ trí tuệ, phân biệt được tốt xấu, nhận định đúng đắn về thị phi đúng sai”. Mấy câu nói này rất là quan trọng. Người đi học ở thế gian, người đi học thời trước không phải là để cầu lấy công danh, mà “đi học chí ở Thánh Hiền”, đi học là vì muốn làm Thánh nhân, làm Hiền nhân, làm quân tử. Đây là mục đích đi học của chúng ta. Thánh Hiền, quân tử là ý nghĩa gì? Định nghĩa của chữ “Thánh” này là, đối với chân tướng vũ trụ nhân sanh triệt để tường tận, giác ngộ rồi, con người này gọi là Thánh nhân. Tường tận chưa đủ thấu triệt, chưa đủ triệt để thì chính là Hiền nhân quân tử. Hay nói cách khác, đi học chính là vì để rõ lý, rõ lý thì có thể phân biệt đúng sai tà chánh, không nhất định phải làm quan. Người chân thật tường tận đạo lý, người thấu hiểu đúng sai, bất luận trải qua đời sống như thế nào, cho dù là làm ăn xin, họ cũng là Thánh nhân, họ cũng có được sự hưởng thụ được cao nhất của đời người. Đây là chân thật, không phải là giả. Thích-ca Mâu-ni Phật thị hiện ra chính là người ăn xin, mỗi ngày ra ngoài xin ăn, đi ngang cửa nhà người khất thực. Ngài là đại Thánh, đời sống của Ngài chân thật tràn đầy hạnh phúc, người thế gian chúng ta làm gì hiểu được? Người thế gian ngu si, không có trí huệ, không thể phân biệt đúng sai tà chánh, cho nên người thế gian mê hoặc trong danh lợi, mê ở trong năm dục sáu trần. Trong Kinh Phật nói không sai, họ tiếp nhận là “khổ, lạc, ưu, hỉ”, thân có khổ vui, tâm có mừng lo. Khổ nhiều vui ít, lo nhiều mừng ít, đây là đời sống của chúng sanh. Đời sống của Thánh Hiền quân tử là thân không có khổ vui, tâm không có lo mừng, đó gọi là đại lạc, gọi là chân lạc, trong Kinh Phật chúng ta gọi là Cực Lạc. Ai có thể thể hội được? Những Thánh Hiền quân tử giáo hóa chúng sanh ở thế gian, thân phận của các Ngài, phương thức của các Ngài ngàn vạn khác biệt.
Ở Trung Quốc, ngày trước chúng ta đi học có biết đến Vũ Huấn, đó là một người ăn mày, là một Thánh nhân. Ông dùng thân phận của người ăn mày để giáo hóa chúng sanh, dạy bảo thế nhân đoạn ác tu thiện, dạy bảo thế nhân phải tiếp nhận giáo huấn của Thánh Hiền. Cho nên, trong câu nói: “Người quân tử chân chính có đủ đạo đức nhân nghĩa”, xã hội có thể an định, có thể phồn vinh, chúng sanh có thể hòa thuận cùng sinh sống với nhau, có thể tôn trọng lẫn nhau, kính yêu lẫn nhau, hợp tác lẫn nhau, trong đây then chốt thiết yếu chính là nhân nghĩa đạo đức. Ai đến dạy, ai làm ra mô phạm? Thánh Hiền nhân đến dạy, quân tử phải làm tấm gương, làm mô phạm, hay nói cách khác, phải đề xướng nhân nghĩa.
“Cố lễ nghĩa chi phòng” (thế nên lễ nghĩa là để phòng ngừa việc phạm lỗi). Chỉ sợ lễ nghĩa có sai sót, cho nên phải cầu hành nhân, hành nghĩa, giữ lễ, nhà Phật gọi là trì giới. Trì giới chính là giữ lễ, hiện nay gọi là thủ pháp (tuân thủ luật pháp, quy định). Phật ở trong Kinh luận vô số lần dạy bảo học trò, làm học trò của Phật nhất định phải thủ pháp, không chỉ là phải giữ giáo giới giáo huấn của Phật, mà chúng ta cư ngụ ở khu vực nào, quốc gia nào thì pháp luật quy định của quốc gia, phong tục tập quán của khu vực đó chúng ta nhất định phải tuân thủ. Nếu có trái phạm, thảy đều xem là phạm giới, phá giới.
Thế nào gọi là Phật, thế nào gọi là Bồ-tát? Phật Bồ-tát chính là làm tấm gương tốt nhất cho xã hội đại chúng. Trong Kinh thường nói: “Thiên nhân sư phạm” (sư là mẫu mực, phạm là mô phạm), làm chuẩn mực cho chốn nhân gian và cõi trời. Chúng ta học Phật, làm đệ tử của Phật, chính mình bình lặng mà suy xét, tư tưởng kiến giải hành vi của chúng ta có thể làm mô phạm cho đại chúng xã hội hay không, đại chúng xã hội đều học tập giống như ta vậy, có được hay không? Chúng ta phải thường phản tỉnh kiểm điểm như vậy thì mới được xem là học trò học Phật, là đệ tử của Phật. Nếu như cách nghĩ, cách nói, cách nhìn, cách làm của chúng ta gây nguy hại đối với đại chúng xã hội thì phải mau đem chúng sửa đổi lại. Tư tưởng hành vi của ta có lợi ích đối với đại chúng xã hội thì chúng ta phải nên nỗ lực mà làm.
Phật dạy chúng ta một lý niệm căn bản, đó là nhất định không được vì chính mình. Phật nói với chúng ta, tự tư tự lợi là cội nguồn của các ác. Nếu như vì chính mình mà nghĩ thì gọi là phàm phu. Tất cả không vì chính mình mà nghĩ, vì chúng sanh mà nghĩ, vì xã hội mà nghĩ, người này chính là Phật Bồ-tát. Lợi ích của xã hội là lợi ích của nhà mình, lợi ích của đại chúng là lợi ích của chính mình. Tất cả vì chúng sanh, tất cả vì xã hội, đây là Phật Bồ-tát. Phật Bồ-tát cùng phàm phu khác biệt chính ngay chỗ này. Đệ tử Phật Bồ-tát ở ngay trong cuộc sống, trong công việc, trong đối nhân xử thế tiếp vật phải làm ra “biết phân định đúng sai” cho người xem. Nhất là ở vào xã hội hiện đại này, giáo dục của cổ Thánh tiên Hiền đã bị đại chúng quên mất, không ai không chạy theo danh lợi, tranh danh đoạt lợi, đúng sai điên đảo, không phân định chính là điên đảo, lấy sai làm đúng, lấy đúng làm sai.
Chúng ta ngày nay học Phật, nếu như có người nghe được câu nói “không vì chính mình, chỉ vì người khác”, họ liền nói: “Anh sai rồi, anh mê hoặc điên đảo!”. Họ nói chúng ta mê hoặc điên đảo. Cái gì là đúng? Phải tự tư tự lợi! Người nước ngoài ngay trên pháp luật còn chế định “quyền riêng tư”. Quyền riêng tư chính là tự tư tự lợi, cho việc này là đúng. Đây chính là đúng sai điên đảo, phải quấy không rõ ràng.
“Hướng” là xuôi theo, là phương hướng. “Bội” là trái nghịch. “Hướng bội” này cũng sai rồi, thế nhưng người ngày nay không biết. Chúng ta học Phật, Phật nói với chúng ta, chúng ta phải hướng về cái gì? Phải hướng về Phật đạo, phải hướng về con đường thành Phật, phải hướng về con đường Bồ-tát, vậy thì chính xác, vĩnh viễn thoát khỏi sáu cõi luân hồi, thoát khỏi mười pháp giới. Chúng ta phải hướng về phương hướng này thì mới đúng. Thế nhưng phương hướng của người thế gian là gì? Phương hướng của người thế gian hiện tại không phải là sáu cõi luân hồi, mà hiện tại là ba đường ác, cho nên người thế gian là trái với Phật đạo, Bồ-tát đạo, họ hướng đến ba đường ác, ngay cả hai đường “nhân – thiên” họ cũng đều trái nghịch.
Thái Thượng Cảm Ứng Thiên dạy chúng ta về hai con đường “nhân – thiên”. Chúng ta mỗi ngày đọc tụng, tỉ mỉ tư duy, suy xét lại, tâm hạnh của chúng ta có tương ưng với Thái Thượng đã nói hay không? Nếu như tương ưng, đường chúng ta đi là cõi người, cõi trời. Nếu như trái ngược, chúng ta đi là con đường súc sanh, đường ngạ quỷ, đường địa ngục. Ở giai đoạn hiện tiền này, Đại Sư Ấn Quang đặc biệt vì chúng ta đề xướng Liễu Phàm Tứ Huấn, Cảm Ứng Thiên, An Sĩ Toàn Thư, chân thật là đại từ đại bi. Ngài là Tổ sư Đại đức của nhà Phật, tại vì sao không đề xướng Phật pháp? Ba thứ này đều không phải của nhà Phật. Phật pháp quá sâu, quá rộng, thời gian ngắn không dễ gì lý giải, không dễ gì khế nhập, cho nên Ngài dùng ba loại sách này. Ba loại này tương đối dễ hiểu, cứu cấp được. Hy vọng mọi người làm được theo ba quyển sách này thì sẽ vững bước trên hai con đường nhân thiên, không đến nỗi rơi xuống vực sâu, sau đó lại học Phật. Thế là chúng ta tường tận rồi, ba quyển sách này là nền tảng của học Phật. Nếu không có nền tảng này, bạn ở nơi Phật pháp bất luận dụng công nỗ lực thế nào, sau cùng đều không thể thành tựu. Tam thừa Phật pháp là xây dựng ở trên nền tảng của nhân thừa. Làm người cũng làm không được thì còn nói đến cái gì? Cho nên, trong câu nói này, trước tiên đưa ra cho chúng ta mấy chữ “thị phi”, “hướng bội”, chúng ta phải lưu ý, nhất định không được xem nhẹ.
Được rồi, hôm nay thời gian đã hết, chúng ta chỉ học đến đây thôi.
A Di Đà Phật!